Gizem Üstündağ
Dünya prömiyerini Cannes Sinema Festivali’nin Makul Bir Bakış kısmında yapan ve büyük bir ilgiyle karşılanan “İlgi Manyağı” (Sick Of Myself), Norveçli direktör Kristoffer Borgli’nin ikinci uzun metrajlı sineması. Türkiye’de birinci olarak Filmekimi’nde gösterilmesinin akabinde vizyondaki yerini alan sinema, son vakitlerde epeyce etkileyici ve başarılı işler ortaya koyan İskandinav sinemasının özgün örneklerinden biri.
“İlgi Manyağı”, ferdi bir psikopatolojinin aşırılıklara varması üzerinden kara mizah üretirken birebir vakitte yozlaşan, yabancılaşan çağdaş toplumu incelikli bir formda hicvederek günümüz distopyasını inşa ediyor. Dijitalleşen çağ ile ayyuka çıkan “mış” üzere yaşantılara ve bunun yarattığı toplumsal ikiyüzlülüğe dikkat çekiyor. Sinema, mağduriyeti yücelten çağdaş toplumun içinden çıkamadığı kurban psikolojisini, şekilciliğe/imaja dayalı yapay zihniyeti, tanınan kültüre hakim olan burjuva ahlakını titizlikle ele alıyor ve eleştirel bakışını Signe ve Thomas üzerinden izleyiciye aktarıyor.
Signe ve Thomas, birbirleriyle daima rekabet halinde olan lakin yeniden de bu sıhhatsiz münasebetin içinde kalmakta ısrar eden son derece garip bir ikilidir. Her iki karakterin de var olan patolojileri üzerinden bir kimlik inşa etmeye çalışmaları giderek trajikomik bir hal almaya başlar. Signe’nin dikkatleri üzerine çekme eforuyla, Thomas’ın ünlü bir sanatçı olma telaşı ve sonsuz bencilliği birleştiğinde akıl sonlarını aşan olaylar yaşanmaya başlıyor ve çağdaş toplumun dikte ettiği “göründüğün kadar varsın” algısının bir tezahürünü izliyoruz böylelikle.
Girdiği her ortamda ilgiyi üzerine çekmeye çalışan, görünür olmak ismine ne yaptığını umursamayan, “ben de buradayım” demek için azaplara katlanıp vefatı göze alan bir karakter Signe. Thomas ise çalma dürtüsünü sanatına alet ederek ün kazanmanın kederinde ve o da en az Signe kadar görünür olmanın, onay almanın peşinde sürükleniyor. Thomas’ın beklenmedik bir halde “çağdaş sanatçı” olarak ün kazanmasıyla Signe’nin ilgi görme isteği da tetikleniyor. İlgiyi üzerine çekebilmek ismine kurban rolüne girmekten çekinmeyen Signe, bunun işe yaradığını fark edince canı değerine kendini kurban etmeye devam ediyor. Kurban rolünde ne yaptığını, başına neler geldiğini ve geleceğini önemsemiyor. Signe’nin önemsediği tek şey, yaşadıklarına karşılık yakın etrafı ve toplum tarafından nasıl göründüğü ve ne kadar ilgi gördüğü.
Signe’nin ilgi görme muhtaçlığı, diğerinin başına gelmiş bir köpek saldırısından hisse çıkarmaya, Thomas’ın muvaffakiyetinin kutlandığı bir akşam yemeğinde ilgiyi kendi üzerine çekmek için alerjisi var(mış) üzere yapmaya ve hatta tehlikeli bir ilaçtan derisini mahvetmek kıymetine çok doz almaya kadar ilerliyor. Ve sinema, kara mizahın düşmeyen temposunda narsizmin keskin dışavurumlarıyla ‘klinik vaka’ya dönüşüyor.
Signe’nin patolojisinin yol açtığı travmatik olaylara tanıklık ederken aslında sorunun yalnızca Signe ile ilgili olmadığını anlıyoruz. Ferdî olanın toplumsallığına, toplumsal olanın şahsiliğine dokunuyor sinema. İmaj kültürüyle çevrelenmiş çarpık bir toplumsal yapı, var olan narsisizmi besliyor, büyütüyor, biçim veriyor. “Görüntü özden evvel gelir” diyen bir toplumda, Signe’nin görülme dileğini bu bağlamdan başka tutamıyoruz günün sonunda. Görünür olmak sorununa dair göz arkası edilen her ne varsa çarpıcı bir gerçeklikle geliyor önümüze ve ferdi patolojiden çok hastalıklı bir toplumun var olabilme sancısı kalıyor sinemadan geriye…
