DİYARBAKIR – Siyasi parti ve sivil toplum örgütü temsilcileri, Diyarbakır’da 21 Kasım’da Pir Said Meydanı’nda toplandı. Türkiye’nin Suriye ile Irak Kürdistan Bölgesi’ne gerçekleştirdiği hava saldırısını protesto edecek ve barış talebinde bulunacaklardı. Lakin küme daha toplanmadan polis çemberine alındı. Polis, kümenin açıklama yapmasına, gazetecilerin manzara almasına müsaade vermedi. Bir mühlet sonra, meydanı terk etmeyen kümede bulunan 47 kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alma sürecini gösteren yaklaşık 40 dakikalık bir görüntü izledim. Görüntü, çembere alınanların slogan atmadığını ve rastgele bir direnişte bulunmadığını gösteriyordu. Polisler de aksiyoncu kümeye karşı pek sakin davranıyor, daha çok gazetecilerin imaj almasını engellemeye çalışıyordu. Sonra gözaltı araçları meydana geldi ve hiçbir kaos çıkmadan kümede bulunanlar araçlara bindirildi. Misal durumlarda görmeye alışık olduğumuz karmaşa, arbede, şiddet imajları yoktu.
Gözaltına alınanlar ortasında HDP Diyarbakır Vilayet Eş Lideri Zeyyat Ceylan da vardı. Ceylan, 4 gün gözaltında tutulduktan sonra özgür bırakılmıştı. Ceylan ile özgür bırakıldıktan çabucak sonra görüşecektik. Fakat soğuk almıştı ve dinleniyordu. Söyleşi için HDP’de buluştuğumuzda hâlâ tam olarak iyileşememişti. “Gözaltına alınmadan evvel soğuk almıştım esasen. Dört gün gözaltında kalınca ağırlaştı. Artık daha iyiyim” diyerek sıhhat durumuyla ilgili bilgi verdi.
‘OLMAYAN BİR HAREKETTEN ÖTÜRÜ GÖZALTINA ALINDIK’
Siyasetçiler ile sivil toplum örgütü temsilcileri açıklama yapacak ve dağılacaklardı. Pekala neden gözaltına alındılar? Ceylan, Anayasa’nın siyasetçilere, sivil toplum örgütlerine ve yurttaşlara tanıdığı kendini söz etme hakkını hatırlatarak, “Mevcut AKP-MHP iktidarı periyodunda ne yasa ne Anayasa kalmıştır. Kendilerini muhafazaya, toplumu da zapturapt altına almaya yönelik keyfi ve güvenlikçi siyasetler uyguluyorlar. Her vakit söyledik, gözaltında da anlattık: Biz savaşa karşıyız, barış inşası için çalışan bir partiyiz. O gün de savaşa karşı olduğumuzu söz etmek için toplanmıştık. Hem Irak Kürdistan Bölgesi’ne hem de Rojava’ya yönelik kapsamlı bir taarruz düzenlenmişti ve bunun nerede duracağı aşikâr değildi. Biz buna karşı kamuoyu oluşturmak ve başarabilirsek saldırıyı durdurmak için toplandık. Lakin alana girer girmez engellemeyle karşılaştık. Akabinde gözaltına alındık. Aslında olmayan bir hareketten ötürü gözaltına alındık. Bir gün olması gereken gözaltı mühleti evvel 2 güne, akabinde keyfi muameleyle 4 güne çıkarıldı.”
Malum, polis talimat alınca gözaltına almak zorunda. Hasebiyle talimat verenlerin sorgulanması gerektiğini belirten Ceylan, “Siyasi partiler ve sivil toplum örgütlerinin misyonları ortasında iktidarların yanlış siyasetlerini teşhir etmek ve uyarmak vardır. Biz de bunu yapmak istedik. Lakin AKP-MHP hükümeti yanlışlarının kamuoyu tarafından duyulmasını istemedi. Esasen 7 yıldır isteğe dayalı değil, zora dayalı bir biçimde iktidarlarını ayakta tutmaya çalışıyor.”
‘GÖZALTINA ALARAK TOPLUMU TEHDİT EDİYORLAR’
Gözaltına alınan dört öğretmenin açığa alınmasına da değinen Ceylan, “Katıldığımız aktiflik HDP aktifliği değildi. Diyarbakır’da savaşa karşı olan sivil toplum örgütlerinin düzenlediği, ‘Amed Emek ve Demokrasi Güçleri’nin bir etkinliğiydi. Aktifliğe katılan öğretmen arkadaşlar da öğretmen kimlikleriyle değil, sendikacı kimlikleriyle oradaydılar. Hukuksuz bir biçimde gözaltına alındılar ve yeniden hukuksuz bir formda açığa alındılar. Onları açığa alarak susturmak istiyorlar, bunu kabul etmek mümkün değildir” tabirini kullandı.
Dört gün boyunca gözaltında tutulmalarının nedenini “topluma tehdit ileti vermek” olarak açıklayan Ceylan, “Bizi gözaltına alarak toplumu tehdit ediyorlar, ‘sesinizi çıkarmayın’ iletisi veriyorlar” dedi. Bu tehdidin hedefine ulaşmadığını belirten Ceylan, “Eğer maksadına ulaşsaydı daha sonra 40 kişiyi gözaltına almazlardı. Şayet başarılı olsalardı bayanlara yönelik gözaltına alma operasyonu gerçekleştirmezlerdi. Bu nedenle diyoruz, gözaltı furyaları, savaş siyasetleri tahlil değildir. Savaş siyasetlerinde ısrar etmek, toplumu maddi manevi uçurumdan aşağı atmak demektir. Biz bunun önüne geçmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
‘SAVAŞ SİYASETİ KAYBEDECEK’
Gözaltı furyasının 2023’te gerçekleşmesi beklenen seçimler öncesinde toplumsal muhalefeti baskı altında tutmak hedefi taşıdığını söyleyen Ceylan, 7 Haziran seçiminin iptal edildiğini hatırlattı. Kasım ayında yapılan seçime kadar Antep’te, Suruç’ta ve Ankara’da gerçekleşen katliamlara değinen Ceylan, “Mevcut hükümet bu şartlarda oluşturuldu. Artık de bir endişe iklimi oluşturulmak isteniyor fakat bu sefer toplum iktidarın bu hareketlerinin farkında ve bu nedenle AKP-MHP’nin savaş siyasetleri bu sefer kazanamayacak” dedi.
Savaş ortamında milliyetçi hislerin kabartıldığına dikkat çeken Ceylan, Türkiye’nin içinde bulunduğu şartları şöyle anlattı: “Hükümet Kürtlerden çok Batının oylarına göz dikmiş durumda. Fakat orada da hükümet eliyle oluşturulmuş bir kutuplaşma mevcut. Hükümete yakın küçük bir kesim parasını nereye harcayacağını bilmezken büyük çoğunluk geçinemez duruma geldi. Savaş siyasetleri nedeniyle hayatını kaybedenlere bakın, hepsi fakir beşerler. Adaletli bir ekonomik paylaşımdan bahsedebilir miyiz? Beşerler konutlarına ekmek götüremiyor ve daha çok İstanbul üzere büyük kentlerde yaşayan beşerler bunu çok önemli yaşıyor. İnsanları bu duruma getiren de savaş siyasetleri oldu. AKP-MHP iktidarı gitmediği sürece de bu kutuplaşma devam edecektir ve toplumun bunu gördüğünü düşünüyorum. Vatan, millet Sakarya hamasetinin de onları iktidarda tutamayacak.”
‘TEHLİKELİ SÜRECİN ÖNÜNE GEÇECEĞİZ’
Ceylan’a, “Altılı Masa’nın muhalefet etme biçimine Diyarbakır nasıl bakıyor” diye sorduk. Emsal sorulara Genel Merkez’in açıklamaları doğrultusunda karşılık vermeye çalıştıklarını belirten Ceylan, şunları söyledi: “Biz seçim sürecini toplumsal barışın, Kürt sıkıntısının barışçıl bir halde çözülmesinin hizmetine sokabilir miyiz? Seçimden sonra demokratik bir anayasanın inşa sürecini gerçekleştirebilir miyiz? Biz bunlara katkı sunmak üzere çalışıyoruz. Diyarbakır onurlu barış için, demokrasi için ısrarla gayret eden bir kent. Biz de bu siyasetin pratikte ömür bulabilmesi için önemli bir gayret içerisindeyiz. Bizim dışımızdaki güçler de savaş siyasetlerinden mustarip olduklarını düşünüyorlarsa, AKP-MHP’nin yarattığı antidemokratik yerden, tekçi sistemden şikayetçi olduklarını ve bunun değişmesi gerektiğini söylüyorlarsa tavırlarında dengeli bir şekillenmenin gerçekleşmesi gerekiyor. Bizim dışımızdaki muhalefet partileri, şu ana kadar sağlıklı bir pratik göstermediler. Muhalefet şayet iktidara gelmek istiyorsa, o vakit Kürt probleminin barışçıl tahlili için iki laflarının olması gerekiyor. Türkiye’nin demokratikleşmesiyle, tecrit siyasetleriyle, cezaevlerinden çıkan cenazelerle ilgili kelamlarının olması gerekiyor. Muhalefetin iktidar olmak üzere bir gayesi varsa, AKP’den daha bahadır olmak zorunda.
Büyük badireler atlatarak bugünlere gelmeyi başaran bir siyasi gelenekten geldiklerini vurgulayan Ceylan, “Büyük bir direngenliğe, tecrübeye sahibiz. Biz tolumun içinde örgütlenerek dertlerle uğraş edeceğiz. Savaş tersi olan, demokrasi taraftarı olan, geleceğini toplumsal barışta gören milyonlarca insan var. Bunlara ulaşmaya çalışarak bu tehlikeli sürecin önüne geçeceğiz” dedi.
