Bilim insanları, yapışmaz tencerelerden besin ambalajlarına kadar birçok eserde yaygın olarak kullanılan ‘sonsuz kimyasallar’a karşı bir kere daha ikazda bulundu. Perfloroalkil ve polifloroalkil unsurların (PFAS), bayanlarda kısırlığa sebep olabileceğini belirten uzmanlar, bu içeriklerin tesirinin ‘tahmin edilenden daha fazla’ olduğunu bildirdi. Amerikalı ve Singapurlu araştırmacılar, kanında PFAS cinsleri tespit edilen bayanların gebe kalma bahtının yüzde 40 daha düşük olduğunu kaydetti.
‘ÜREME HORMONLARINA ZİYAN VERİYOR’
New York’taki Mount Sinai Hastanesi’den halk sıhhati uzmanı Dr. Nathan Cohen, bu araştırmanın bir ‘uyarı’ niteliğinde olması gerektiğini söyledi. Cohen, “Bu kimyasalların içeren besinlerden kaçınarak ve PFAS içermeyen eserler satın alarak maruziyeti en aza indirebiliriz” dedi.
PFAS çeşitlerinin üreme hormonlarına ziyan verdiğini lisana getiren araştırmanın muharrirlerinden Dr. Damaskini Valvi, bu kimyasalların endometriozis ve polikistik over sendromu riskiyle ilişkilendirildiğini aktardı.
‘PFAS’ YA DA ‘SONSUZ KİMYASALLAR’ NEDİR?
1940’ların sonlarından beri kullanılan, perfloroalkiller ve polifloroalkiller olarak isimlendirilen bileşiklere ayrılan PFAS’ın farklı eserlerde 5 binden fazla çeşidi bulunuyor. Bunlar eserlerin suya, yağa ve lekeye güçlü olmasına yardımcı oluyor. Tabiatta çok uzun mühlet kalabildikleri için “sonsuz kimyasallar” olarak biliniyorlar. Balıkları zehirliyor ve daha sonra hayvanlar ve insanların bedenlerine taşınıyorlar.
Maddeler, eserlerden sızıp, kanalizasyona ve oradan kanalizasyon arıtma tesislerine girebiliyor. Lakin buradan arıtılmadan çıkıp çevreyi daha geniş bir biçimde kirletebiliyor. Tarım yerlerinde bulunan PFAS unsurları, çamurlarla birlikte tarlalardan ırmaklara taşınabiliyor. Fabrikalar ve çöp alanları, kimyasalların bulunduğu ve tabiata sızdığı öteki noktalar. PFAS bileşikleri bu yollarla direkt içme suyuna da girebiliyor. Havada bulunuyor ve insan bedeninde kana karışıyor. (DIŞ HABERLER)
