Brüksel’de gerçekleştirilecek olan Avrupa Birliği (AB) Başkanlar Doruğu’nda ana gündem hususunun güç krizi olması beklenirken, Atina ve Lefkoşa’nın tepede Türkiye’yi de ilgilendiren hususları ele alacağı belirtiliyor.
Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in ilerleyen günlerde muhataplarına Atina ile Ankara ortasındaki gergin atmosfer hakkında bilgi vermeye devam edeceği aktarılıyor. Miçotakis, fırsat buldukça Ege’de Türkiye’nin attığı adımları, mülteci problemini ve ülkesinin Ankara ile olan ilgilerini ele alacak.
Kıbrıs hükümetinden geçtiğimiz saatlerde yapılan yeni açıklamaya nazaran Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis ise, Avrupa Kurulu’ndaki temasları sırasında ‘Türkiye’nin Kıbrıs ve Yunanistan’a yönelik devam eden saldırgan tavır ve davranışlarına bilhassa vurgu yapacak’. Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Marios Pelekanos’un aktardığına nazaran Anastasiadis, Avrupa Kurulu toplantısında ‘Türkiye’nin Kıbrıs’a ve tıpkı vakitte -AB’nin tekrarlanan davet ve telkinlerinin aksine- provokasyonlarını artıran ve Avrupa ailesine katılmak isteyen güzel niyetli bir ortaktan çok güvenilmez ve öngörülemez bir aktör haline getiren Yunanistan’a yönelik saldırgan tavır ve davranışlarının devam ettiğini’ lisana getirecek.
Türkiye’nin Rusya’ya yönelik AB yaptırımlarını uygulamayarak ekonomik çıkar elde ettiğini belirten Anastasiadis, Ankara’nın, Rusya’ya savaşı bir an evvel sona erdirmesi için uygulanan baskıları da baltaladığını savundu.
Zirve sırasında 27 üye devletin önderleri, güç fiyatlarındaki artış, Ukrayna’da devam eden savaşla ilgili gelişmeler, mevcut ekonomik durum ve Birliğin dış alakalarıyla ilgili mevzular üzere AB’yi ilgilendiren kritik sıkıntıları ele alacak. Kıbrıs Haber Ajansı’nın geçtiği ilgili habere nazaran görüşmeler bilhassa fiyatları denetim altına almak, AB’nin güç arz güvenliğini sağlamak ve güç talebini azaltmak için acil aksiyon gerektiren güç krizine odaklanacak. Önderler ayrıyeten, Ukrayna ilhakına ait ‘referandumların’ düzenlenmesi ve alandaki durumun genel olarak berbatlaşması gölgesinde Ukrayna’daki durum ve ülkenin karşılaştığı zorlukları artıracak olan kış mevsimi ışığında Ukrayna’nın finansman gereksinimleri hakkında görüş alışverişinde bulunacaklar.
Ayrıca dış ilgiler kapsamında AB başkanları, Çin konusunda da bir görüşme gerçekleştirecekler.
FİKİR AYRILIKLARI VAR
Yunanistan basınına nazaran AB’nin yeni doruğu gergin bir ortamda başlıyor. Alman tarafının verdiği bildirilerden, görüşmelerin çok ağır ve kuvvetli geçeceği anlaşılıyor. Tepe öncesinde Almanya’nın tavrını daha da sertleştirdiği ve Kurul tarafından gaz fiyatları konusunda sunulan fiyat limitini kabul etmediği bilgileri dikkat çekiyor.
Efimerida ton Sintakton gazetesine nazaran, başlangıçta elektrik üretimi hedefli gaz için bir üst hudut önerme niyetinde olmayan Komite, Avrupa Kurulu öncesinde yaptığı açıklamalarda bu husustaki duruşunu değiştirdiğini muhakkak etti. Buna rağmen, önerilen tavan fiyatın maliyetinin ulusal bütçeler tarafından mı karşılanacağı yoksa bir Avrupa ‘aracı’ mı oluşturulacağı sorusu yanıtsız kalmaya devam ediyor. Başkanlar ortak tedarik ve yeni bir gaz endeksi konusunda prensipte anlaşmış olsalar da, kesin kararların ve uzlaşmaların beklendiği kasım ayı ortasındaki yeni bir harikulâde Güç Bakanları Kurulu’ndan evvel kıymetli detayların netleşmesi beklenmiyor.
Gazeteye nazaran perşembe oturumundaki tartışmaların uzun sürmesi bekleniyor. İber modelinin yanı sıra genelleştirilmiş tavan konusu da uzun uzadıya AB üye ülkelerinin başkanları tarafından ele alınacak. Genelleştirilmiş bir üst hudut isteyen ülkeler çoğunlukta olsa da, hiçbir ülke Almanya ve Hollanda’nın bu önlemin dışında kalmasını istemiyor.
Yunanistan hükümeti, Kurul tarafından sunulan teklif paketinin olumlu olduğunu görüşünde. Atina’daki hükümet kaynaklarına nazaran, Yunanistan’ın doğal gazın toptan satış fiyatına tavan getirilmesi teklifine dayanan yeni Avrupa güç paketinin birinci noktası, hane halkı ve işletmelerin piyasayı bozan ve arz ve talebe karşılık vermeyen çok dalgalanmalara maruz kalmaması için güç süreçleri için bir referans noktası olan güç borsasında bir fiyat düzeltme düzeneği teklifiyle ilgili. İkinci noktaysa, Atina’nın evvelki periyotta önermiş olduğu üzere güniçi fiyat oynaklığının süreksiz bir düzeneği yoluyla yumuşatılmasını, kısa bir müddet içinde çok değişikliklerin sonlandırılmasını öngörüyor.
Almanya ve Hollanda üzere kimi AB ülkeleri Atina’nın desteklediği fikirler dizisine şerh düşüyor ve farklı alternatifler üzerinde duruyor.
ÇİN VE İRAN HUSUSLARI DA GÖRÜŞÜLECEK
Kritik AB doruğunda güç sorununun yanı sıra öteki kıymetli hususların da gündeme yansıması bekleniyor. AB başkanlarının görüşmelerinde, Ukrayna’daki durumun ve İran’da sivillere yönelik şiddetin perşembe ve cuma günü yapılacak Avrupa Kurulu toplantısında 27 devlet ve hükümet liderinin gündeminde olacağı belirtiliyor.
Cuma sabahı ise tepe, Çin ile münasebetlerin gözden geçirilmesi başta olmak üzere dış bağlara odaklanacak. İran’daki son gelişmeler ve Tahran’ın Moskova’ya Ukrayna’da kullanılan insansız hava araçları tedarik ettiği argümanı, AB başkanlarını meşgul edecek mevzular ortasında yer alıyor.
