Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin devlet yahut hükümet liderlerinin iştirakiyle Brüksel’de gerçekleştirilen AB Önderler Doruğu’nun güç konusundaki birinci gün oturumları tamamlandı. Toplantı bitiminde açıklamalarda bulunan AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, “Enerji fiyatları konusunda çalışmaya devam etmek için çok uygun ve sağlam bir yol haritamız var. Önderler bu mevzuda stratejik yönlendirmede bulundular” tabirini kullandı.
AA’nın aktardığına göre von der Leyen, toplantıda kimi başlıkların ağır biçimde tartışıldığını belirterek, “Bunlardan birincisi ortak gaz alımı konusu. Burada başkanlar, şirketlerin ortak gaz satın almak için konsorsiyum oluşturmaları ve güçlerini birleştirmek için birlikte çalışmalarına müsaade verme fikrini çok desteklediler” diye konuştu.
‘TTF ARTIK PİYASAYI YANSITMIYOR’
Ortak gaz alımı kapsamında toplam talebin yüzde 15’lik kısmının zarurî olarak birlikte yapılacağını anlatan von der Leyen, çok yüksek gaz fiyatlarının nasıl sonlandırılacağına odaklanıldığını anlattı. Von der Leyen, başkanların TTF olarak isimlendirilen Avrupa gaz fiyatları referans ölçüsünü de değerlendirdiklerini, TTF’nin geçmişte yüklü olarak boru sınırı gazını yansıttığını, bugün ise pazarın değiştiğini söyledi.
“TTF artık gerçek piyasa durumunu yansıtmıyor. Bu nedenle, LNG fiyat durumunu daha güzel yansıtmak için tamamlayıcı yeni bir endeks geliştireceğiz” diyen von der Leyen, LNG fiyat endeksi geliştirilinceye kadarki süreçte ise süreksiz bir önlem alacaklarını söz etti.
‘PİYASA DÜZELTME DÜZENEĞİ KURACAĞIZ’
“Gaz fiyatlarındaki çok artışları sınırlamak için bir piyasa düzeltme düzeneği kuracağız” tabirini kullanan von der Leyen, bu piyasa düzeltme düzeneğini aktif hale getirmek için yasal bir teklif hazırlamak için güç bakanlarıyla birlikte çalışacaklarını vurguladı. Von der Leyen, toplantıda yüksek gaz fiyatlarının elektrik maliyeti üzerindeki tesirini sınırlamak için potansiyel bir sistem kurulmasını da ele aldıklarını, bu düzeneğin elektrik üretimlerinde gazın ağır olduğu ülkelere finansal tesirlerini tahlil edeceklerini belirtti.
‘TALEBİ AZALTMAK İÇİN BİRLİKTE HAREKET EDECEĞİZ’
AB Kurulu Lideri Charles Michel de “Enerji konusunda bir mutabakata vardık. Bu çok kıymetli bir adım. Kurul tarafından önerilen önlem paketi üzerinde bir mutabakat sağlandı” tabirini kullandı. Toplantıda önderlerin güç krizine yönelik ek tedbirleri değerlendirdiğine işaret eden Michel, üzerinde çalışılacak genel çerçevenin belirlendiğini söyledi. Michel, güç konusundaki mutabakatın ana sınırları hakkında, “Avrupa’da güç arz güvenliğini garanti altına almak, fiyatları düşürmek ve talebi azaltmak için birlikte çalışmamız ve hareket etmemiz gerektiği konusunda kararlılık ve oybirliği var” değerlendirmesinde bulundu.
ZİRVE SONUÇ BİLDİRİSİ
AB Önderler Tepesi’nin sonuç bildirisinin, güç kısmı yayımlandı.
“Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullanması karşısında AB, vatandaşlarını ve işletmelerini korumak ve hemen gerekli tedbirleri almak için birlik içinde kalacaktır” sözü kullanılan bildiride, önderlerin, güç krizi nedeniyle, Birlik genelinde talebin azaltılması, arz güvenliğinin sağlanması, haneler ve işletmeler için güç fiyatlarının düşürülmesi mevzularında gayretlerin ağırlaştırılması ve Tek Pazar’ın bütünlüğünün korunması gerektiğinde mutabık oldukları belirtildi.
Bildiride, AB Kurulu’ndan ortak gaz alımı, gaz depolarının doldurulması ve muteber ortaklarla müzakerelerin hızlandırılması mevzularında çalışmaları tamamlaması ve süratle somut teklifler hazırlaması istendiği kaydedildi. Kuruldan, 2023’ün başına kadar gaz piyasasındaki şartları daha gerçek yansıtan yeni bir tamamlayıcı kriter belirlemesinin talep edildiği bildiride, fiyatları derhal sınırlamak için doğal gaz süreçlerinde süreksiz bir dinamik fiyat koridoru kurulması konusunda ve elektrik üretiminde gaz fiyatını sınırlamak için süreksiz bir AB çerçevesi belirlenmesi üzerinde çalışmalar yapması istendi. Bildiride, piyasa şeffaflığını artırmak, likidite derdini azaltmak ve gaz fiyatlarındaki oynaklığı artıran faktörleri ortadan kaldırmak için güç piyasalarının işleyişinde iyileştirmeler yapılmasına yönelik çalışmaların da ilerletilmesi talep edildi.
Yenilenebilir güç kaynaklarının ve ilgili şebekelerin yaygınlaştırılması ile müsaade prosedürlerinin kolaylaştırılmasının hızlandırılmasına dikkat çekilen bildiride, ikili mutabakatlarının yokluğunda ulusal, bölgesel yahut Birlik seviyesinde gaz kesintileri olması durumunda güçte dayanışma tedbirleri alınmasının ehemmiyetinin altı çizildi. Bildiride, güç tasarrufu konusuna uğraşların artırılması gerektiğini, geleceğe yönelik güç altyapısına yönelik yatırımların hızlandırılmasının değerine işaret edilerek, “AB Kurulu, Komitesi bir tesir değerlendirmesi de dahil olmak üzere elektrik piyasasının yapısal ıslahatı üzerindeki çalışmaları hızlandırmaya davet eder” tabiri yer aldı.
15 ÜLKE GAZA TAVAN FİYAT İSTİYOR
Öte yandan AB ülkelerinin güç bakanları alınacak önlemleri ve gaza tavan fiyat konusunu görüşmek üzere 25 Ekim’de toplanacak. Ortalarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, ithal doğal gaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlanmasını istiyordu. Almanya, Hollanda, Danimarka ve birtakım ülkeler ise bu evrede doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyordu. Gaza tavan fiyat getirilmesinin güç arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın bilhassa kış aylarında doğal gaz tedarikine ziyan verebileceğini değerlendiriyordu.
