Seçimlere beş aydan az bir mühletin kaldığı Türkiye’de siyasetin en önemli gündem hususu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü defa aday olup olamayacağı. Yasalar açık bir formda cumhurbaşkanının iki defa seçilebileceğini söylüyor; lakin muhalefet önderleri, mevzuyu hukukçuların ihtarına karşın “Yirmi yıllık iktidar akabinde tekrar mağduru oynamaya kalkmasın” diye özetlenebilecek bir halla açmak dahi istemiyor. İktidara yakın çevreler ise Erdoğan’ın bir defa daha aday olabilmesinin önünde hiçbir pürüzün olmadığını argüman ediyor.
Cumhuriyet müellifi Barış Terkoğlu, bu tartışmaları ‘Cumhurbaşkanı aday olamaz’ diyen AKP’liler’ başlıklı yazısıyla köşesine taşıdı. Evvelki Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kanunlar tarihine geçecek biçimde “Bir daha aday olamaz” hususuyla sınandığını öne süren Terkoğlu, Ahmet Sever’den alıntılar yaparak perde gerisinde yaşananları şöyle paylaştı:
“AKP’nin getirdiği, 31 Mayıs 2007 tarihli kanun Cumhurbaşkanlığı’nın kurallarını belirliyordu. Buna nazaran Cumhurbaşkanlığı müddeti 7 yıldan 5 yıla düşmüş, Cumhurbaşkanı 2 kere seçilebilir hale gelmişti. 31 Ekim 2007’de resmen yürürlüğe girdi. Bu sırada Abdullah Gül, 11. cumhurbaşkanı seçilmişti. Haliyle, Gül için soru, 5 yıl mı 7 yıl mı, 1 kere mi 2 kere mi formundaydı. İşin ilginci, karşılığını Gül bile bilmiyordu.
Açık kapı bırakmamak için Erdoğan, 19 Ocak 2012’de yasaya bir unsur ekletti. Gül’ün vazife mühletinin 7 yıl olduğunu söz ettikten sonra özetle şunu söylüyordu: ‘Değişikliğin yürürlüğe girmesinden evvel seçilmiş olan cumhurbaşkanları ikinci kere seçilemez.’
Kişiye özel bir kanundu. Açıkça ‘Abdullah Gül yine aday olamaz’ unsuruydu. Bu kanunu da bir vakitler AKP’nin başında olan Gül’ün arkadaşları hazırlamıştı.
Gül’ün basın müşavirliğini yapan Ahmet Sever, kelam konusu yasanın içerdeki yansımasını, ‘Abdullah Gül ile 12 yıl’ kitabında şöyle anlattı:
‘Bana, Cumhurbaşkanı Gül’ü 7 yıl boyunca en fazla nelerin üzdüğü ve kırdığı sorulsa, misyon mühletinin neredeyse 5 yıl boyunca bilinmeyen bırakılmasını ve gerisinden da bir daha aday olamayacağına dair yasak konulmasını bunların başında sayabilirim. (…) Kendi partisinden ve arkadaşlarından gelen bu tutum, cumhurbaşkanının çok ağırına gitti. Ne olmuştu da kendisine bu türlü bir yasak reva görülmüştü? Buna bir mana veremiyordu. Çok kırılmış ve incinmişti.’
TALİMATI ERDOĞAN VERMİŞ
Düğümü CHP çözdü. 22 Mart 2012’de şahsa özel kanunun iptali için AYM’ye gitti. AYM, 16 Haziran 2012’de ‘Gül tekrar aday olamaz’ hususunu iptal etti.
Ahmet Sever’in anlattığına nazaran CHP sayesinde, herkes üzere adaylık hakkına kavuşan Gül, şunu söyledi: ‘Bakar mısın, nereden nereye geldik’.
AYM, AKP’nin seçtirdiği Gül için, ‘yine aday olabilir’ kararı vermişti. AYM’nin ‘Eski yeni olmaz, anayasada yazan hak herkes için geçerlidir’ kararına AKP’den gelen reaksiyonlar neydi dersiniz?
En değerlisi, bugün Adalet bakanı olan periyodun Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, şunu söylemiş: ‘İkinci sefer seçilme kararı anayasaya alışılmamıştır. (…) Anayasa Mahkemesi seçme ve seçilme hakkını yahut eşitlik prensibini düşünmüş olabilir. Fakat anayasada ikinci kere seçilememe kararı varken bu kararı görmemezlikten gelmesi de düşünülemez.’
AKP’den Gül kararına yansılar o kadar çoktu ki Abdullah Gül’ün müsaadesiyle, Ahmet Sever, Vatan gazetesine ‘Cumhurbaşkanı pekâlâ yine aday olabilir, neden olmasın’ başlıklı bir röportaj verdi. Yansılar daha da büyüdü. Erdoğan ile Gül’ün o röportajdan sonra gerçekleştirdiği diyaloğu Sever, şöyle aktarıyor:
‘Erdoğan: Basın müşaviriniz bu türlü bir açıklamayı nasıl yapar? Bu hiç gerçek olmadı.
Gül: Onun yerine ben konuşsam daha mı yeterli olurdu?’
Sever, sonraki kitabı, İçimde Kalmasın’da, sıkıntıyı detaylandırıyor. Periyodun Adalet Bakanı Sadullah Ergin ile konuşan Sever, Ergin’in açıklamasını şöyle aktarıyor:
‘Adalet Bakanlığı’nın Bakanlar Kurulu’na sevk ettiği tasarı metninde, ‘görev yapan cumhurbaşkanlarının tekrar aday olamayacağına dair süreksiz 1’inci madde’ yer almıyordu. Birebir formda, Bakanlar Kurulu’ndan TBMM’ye gönderilen hükümet tasarısında da yoktu. Bu husus, TBMM Alt Komisyonu’nda eklendi. Komitede bu husus görüşülürken bunun direkt Sayın Gül’ü amaç aldığı ve son derece yanlış anlamalara yol açacağı konusunda ihtarda bulundum.’
Erdoğan’ı da bu mevzuda uyardığını belirten Ergin, devam ediyor:
‘Hiç beklemediğim bir formda, husus son anda tekrar eklendi. Sonradan öğrendim ki, talimat direkt Sayın Başbakan Erdoğan’dan gelmişti.’
Kısacası Gül’e yasak konulmasını şahsen Erdoğan istemişti.
ADAY OLMASIN DİYE YASA
Peki neden? Neden Erdoğan bu türlü bir şey yaptı?
Sever, Gül’e kadar ulaşan sebebi, İçimde Kalmasın’da anlatıyor:
‘İsmi bende gizli bu gazeteci, Erdoğan’a bir görüşmesinde açıkça, ‘Neden Sayın Gül’e bu türlü bir yasak koyma gereksinimi duydunuz?’ diye sormuş. ‘Son anda çıkıp adaylığını koyabilir. O yüzden koydurdum yasağı’ yanıtını vermiş.’
Erdoğan sayesinde oldu sanıyoruz ancak… Sever’in aktardığına nazaran 367 krizinin akabinde seçimi iptal edilen Gül, aslında Erdoğan’a bir basın toplantısıyla emrivaki yaparak aday olmuş:
‘Abdullah Gül de cumhurbaşkanı seçildikten bir müddet sonra makamında Büyükelçi Gürcan Türkoğlu ve benim yanımda, ‘O gün o basın toplantısını yapıp adaylığımı açıklamasaymışım bugün cumhurbaşkanı ben olmayacakmışım’ diyecekti.”
