Anayasa Mahkemesi (AYM), bir vakfın yaptığı hizmetlerden arta kalan ölçü manasına gelen “galle fazlası”ndan vakfedenin bayan alt soylarının yararlanamadığına ait müracaatta, ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran; Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan kararda, Osmanlı Devleti devrinde 1722’de Adana’da kurulan ve idaresi Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde olan bir vakfın vakfiyesinde, “vakıfın vefatından sonra batın tertibi üzere erkek evlatları eşit olarak mutasarrıf olacak, erkek evlatlarından kimse kalmaz ise veraset tertibi üzere kız evlatları mutasarrıf olacaktır” kuralı yer aldı.
Vakfın mirasçılarından Z.Y, 2012’de vakfın gelirlerinden yararlanma hakkı olan evlatlarının bulunduğunu belirterek, bunun tespiti için Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne karşı Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Erkek kardeşi Y.Ç’nin açtığı davada, Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin galle fazlasından yararlanmasına karar verdiğini tabir eden Z.Y, 2013’te vefat etti. Z.Y’nin bayan olan mirasçıları davayı sürdürdü lakin Adana 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, vakfiyede belirtilen konular nedeniyle davanın reddine karar verdi.
Yargıtay’ın kararı onaması üzerine müracaatçılar, galle fazlasından vakfedenin bayan alt soylarının yararlanamaması nedeniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini ileri sürerek AYM’ye ferdî müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 35’inci hususunda düzenlenen mülkiyet hakkıyla irtibatlı olarak Anayasa’nın 10’uncu unsurunda garanti altına alınan ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
‘CİNSİYET AYRIMCILIĞI YASAKLANMIŞTIR’
AYM’nin kararında, müracaat konusu olayın miras hukuku sorunu olmadığı, galle fazlasının dağıtımına yönelik olduğu ve vakfiye kurallarına dayanılarak davanın reddedildiği aktarıldı.
Bu durumun cinsiyet temelinde farklı muamele olduğu belirtilen kararda, “Somut olaydaki farklı muamelenin vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hukuk güvenliğinin sağlanması gayesine dayandığı anlaşılmıştır” tespiti yer aldı.
Kamu makamlarının vakfedenin iradesini müdafaa emelini gütmesinin anlaşılabilir olduğuna işaret edilen kararda, “Bununla birlikte vakfedenin iradesine hürmet gösterilmesi ve hukuk güvenliğinin sağlanması hedefinin kız evlatlarına galle fazlasından hisse verilmemesini haklılaştıracak ölçüde yüksek bir kamu faydası barındırmadığı değerlendirilmiştir” tabirleri kullanıldı.
“Günümüzde cinsiyet temelli ayrımlar hem memleketler arası hukuk hem de ulusal hukuk seviyelerinde yasaklanmış ve devletlere cinsiyet temelli olarak farklı muamelelerde bulunulmasını önlemeye yönelik önlemler alma ödevi yüklenmiştir” değerlendirmesine yer verilen kararda, Anayasa’nın 10’uncu hususu gereği cinsiyet temelli farklı muameleye müsamaha gösterilmesinin mümkün olmadığı vurgulandı.
Başvuru konusu olayın mülkiyet hakkıyla da kontaklı olduğu, mahkemece verilen kararın ihlal manasına geldiğine işaret edilen kararda, şu sözler yer aldı:
“Galle fazlasından müracaatçıların vakfedenin kız evladı olan murisine birebir batından yaşayan erkek evladın bulunduğu gerekçesiyle hisse verilmemesi suretiyle cinsiyet temelinde yapılan farklı muamelenin makul ve haklı bir sebebi bulunsa da maksat ile araç ortasında makul bir orantılılık ilgisine dayanmadığı ve bu nedenle ayrımcılık teşkil ettiği kanaatine varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle mülkiyet hakkıyla irtibatlı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar vermiştir.” (HABER MERKEZİ)
