ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İnsan Haklarından Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, Anayasa Mahkemesi’nin faaliyetlerine ait siyaset notu hazırladı.
Anayasa Mahkemesi’ne 2012 yılından bu yana yaklaşık yarım milyon ferdi müracaat yapıldı. Son 10 yılda yapılan 470 bin 938 müracaatın yüzde 79,6 oranına denk düşen 375 bin 17’si sonuçlandı. AYM 298 bin 59 müracaat hakkında kabul edilemezlik kararı verirken 61 bin 264’ü hakkında en az bir hakkın ihlali, 13 bin 210’u hakkında ise idari ret kararı verdi.
MAKUL MÜDDETTE YARGILANMA HAKKI İHLALLERİ BİRİNCİ SIRADA
CHP’nin raporuna nazaran Anayasa Mahkemesi tarafından en az bir hakkın ihlal edildiğine karar verilen ferdi müracaat sayısı 2013 yılında 75 iken 2022 yılında bu sayı 35 bin 407’ye ulaştı.
‘Hak ve Özgürlükler’ açısından AYM’nin kararlarının dağılımını inceleyen CHP’li Karaca; AYM’nin verdiği ihlal kararlarında birinci sırayı 49 bin 269 ile makul müddette yargılanma hakkının aldığına dikkat çekti. AYM kararlarında makul müddette yargılanma hakkı ihlallerinin yüzde 80’lik oranla başı çektiğini vurgulayan Karaca, sonuçlandırılan müracaatların 298 bininin “kabul edilemezlik” ile sonuçlanmasının “manidar olduğunu” belirtti.
SON 5 YILDA AYM’YE MÜRACAAT HARÇLARINDA YÜZDE 403 ARTIŞ
30 Aralık 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Harçlar Kanunu Genel Tebliği” ile yargı yollarına müracaat süreçlerinde alınacak yargı harçları da belirlendi. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan kişisel müracaatlarda ödenen harç fiyatı 2022 yılında 664,10 TL iken bu fiyat 2023 yılında bin 480,40 liraya çıktı. 2018 yılında ise kelam konusu harç fiyatı 294,70 TL, 2019’da 364,60 TL, 2020’de 446,90 TL, 2021’de 487,60 TL olarak uygulanıyordu.
Son beş yılda AYM’ye müracaat harçlarında yüzde 403 oranında artırım yapıldığını belirten CHP’li Karaca, bu durumun “kişilerin adalete erişimini olumsuz etkilediğini” belirterek şunları kaydetti:
“Yargı harçlarına yüzde 100’e yakın artırım yapılmış olması hak arama hürriyeti önünde mahzur teşkil ederken adil yargılanma hakkı ve öbür anayasal hakların da ihlaline yol açıyor. 2022 yılındaki müracaat harcının üstüne yüzde 122’lik bir artırım gelmiş durumda… Minimum fiyata yapılan artırım oranı ise yüzde 54,66. Tek adam periyodunda hak ihlalleri tavan yaparken 2018-2023 yılları ortasında AYM’ye müracaat harçlarında yüzde 403 artış gösteriyor ki vatandaş hak aramasın.”
‘İŞARET EDİLEN’ ADAYLARLA SEÇİM ve GÜDÜMLÜ YARGI ANLAYIŞINA SON VERECEĞİZ’
CHP’li Gülizar Biçer Karaca, kelam konusu raporunda AYM Başkanlığı’na dair seçimlere de değindi. İktidar kanadının en kıdemsiz üçüncü üye olan İrfan Fidan’ın AYM Başkanlığı’nı desteklediği tezlerinin gölgesinde gerçekleşen seçimleri hatırlatan Karaca, “Yargıya olan inancın sarsıldığı AKP iktidarı devrinde tarafsız yargıya duyulan muhtaçlık her geçen gün artıyor” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“AYM’nin en kıdemsiz üçüncü üyesi olan İrfan Fidan, partili cumhurbaşkanı tarafından desteklenmesine karşın kaybetti. Kamuoyunda ‘işaret edilmesi’ne karşın kaybetti yorumları yapılması da gösteriyor ki iktidarın anayasal kurumlar ile yasama ve yargının üzerinden elini çekmemesi adaletsizliği legalleştiriyor. AYM Lideri seçim adaylığı, seçim süreci ve tüm bu tartışmalar gösteriyor ki hak hukuk adaletin tesisi için AKP iktidarının güdümlü yargı teşebbüsleri gecikmeksizin bertaraf edilmek zorunda.”
