Evrim Deniz
DİYARBAKIR– Diyarbakırlılar daha ucuz fiyata ete ulaşmak için sabah erken saatlerde gelip fiş alarak Et ve Süt Kurumu önünde sırada bekliyor. Şehitlik Mahallesi’nde bulunan kurumun şubesi önüne gelenlerin bekleyişi 5-6 saati buluyor.
Kasaplarda satılan kırmızı et ve kıyma fiyatları mahalleler ortasında 240 TL ile 300 TL ortasında değişiyor. Et ve Süt Kurumu’nda ise 1 kilo kıyma 140 liradan satılıyor.
‘GÜN GEÇTİKÇE SIRA UZUYOR’
Uzun müddettir, Et ve Süt Kurumu’ndan ucuz et almaya gelen Ayşe Demir, hayat kaidelerinin zorlaşması ve ekonomik krizle birlikte artan fiyatlardan dolayı çocuklarına kasaptan et alamadığını söylüyor. Yaklaşık bir buçuk yıldır buraya geldiğini belirten Demir, “3 çocuğum var ve onların en azından haftada bir de olsa et yemesini istiyorum” diyor.
Demir, bilhassa zelzeleden sonra et almak için Et ve Süt Kurumu’ndan alışveriş yapanların sayısının arttığına dikkat çekiyor ve “Gün geçtikçe et alma sırası da uzuyor. Ben bugün saat 5.30’da konuttan çıktım, buraya vardığımda birçok insan sıraya çoktan girmiş bekliyordu. Ben fiş aldığımda 231’inci sıradaydım” diye anlatıyor.
‘KİMSE NE ÇEKTİĞİMİZİ BİLMİYOR’
İnsanların erken sıra alabilmek için erken saatte Et ve Süt Kurumu’nun önüne geldiğini söyleyen Demir, kuyrukta bekleyenlerin yaşadıklarını:
“Buraya çok erken saatlerde gelenler var. Köylerden gelenler var. Çok yaşlı beşerler var, özel durumu olan engelli beşerler var. O saatlerde belediye araçları çalışmadığı için yürüyerek gelenler de var. Haftada bir burada sıra beklerken tanıdığım, kıssasını öğrendiğim beşerler oldu. Tüm ailesi ile gelenler var toplu et almak için. Çocuklarını konutta bırakamadığı için erken saatlerde buraya gelip çocuklarını çimde uyutan anneler var. Devlet kurumlarının, toplumsal medyalarında burada oluşan kuyruklar paylaşılıyor ve ‘Halkımız ucuz ve pak ete erişiyor’ diye reklam yapılıyor. Kimse burada neler çektiğimizi bilmiyor, bilen de susuyor. Bu rezilliği her gün çekiyoruz, yalnızca iki kilo ucuz et almak için” kelamlarıyla anlatıyor.
‘BİZE BU DURUMU REVA GÖRENLER UTANSIN’
Ucuz et kuyruğunda bekleyen insanların tanıdıklarıyla karşılaşınca utandığına değinen Demir, “İnsanlar düştükleri halden utanıyor. Lakin utanacak ne var ki, paramızı verip hakkımız olan eti alıyoruz. Ve utanması gereken biz değiliz bunu bize reva görenlerdir” diyor.
Demir, “70-80 yaşında beşerler, tekerlekli sandalye de beşerler buraya gelip saatlerce sıra da iki kilo et için bekliyorsa herkesin durup bir şeyleri sorgulaması lazım. Yalnızca et değil; ucuz yağ, ucuz ekmek, ucuz yumurta bulmak için üç mahalle aşağıya gidiyorum. Ve biliyorum ki herkes bu halde. Bizi bu duruma düşürenler utansın” sözlerini kullanıyor.
‘AYDA BİR DE OLSA ET YİYEBİLELİM’
İlk sefer Et ve Süt Kurumu’na gelen üniversite öğrencisi Azad Karaman ise “Saat 5’te geldim buraya. Birinci gelen kişi olacağımı düşünüyordum fakat daha o saatte 84 kişi vardı önümde, çok şaşırdım. Sıraya geçtik ve saat 07.00’e kadar sırada bekledik. Fiş sırası için gişe saat 7’de açılıyor. Et dağıtımı ise saat 9.30’da başlıyor. Ve yalnızca 350 kişi et alabiliyormuş. Uzak ve birebir mahallelerde yaşayan beşerler buraya birbirleriyle anlaşıp ortak taksi ile geliyorlar masrafı azaltmak için. Bunları da bugün bekleyen beşerlerle konuşurken öğrendim. Herkesin kişi başı bir kilo kıyma ve bir kilo et alma hakkı var. Varsayım ediyorum ki kalabalık ailelerde kişi başına bir kesim et bile düşmüyordur. Biz öğrenci meskeninde kalıyoruz, kiraların artması ile sağlıklı beslenmemiz kelam konusu bile değil. ‘Ayda bir de olsa et yiyebilelim’ dedik arkadaşlarla, sonra burayı öğrenip geldim” diyor.
‘DENETİMSİZLİK EN BÜYÜK SORUN’
Kasaplardaki et fiyatlarının pahalılığına da değinen Karaman, “Hayvancılık bitirildi bu ülkede. Hayvan pazarları vardı, onlar kapatıldı. Kendi hayvanlarımızı değil, ithal etleri tüketmeye başladık. Kasaplar için de çok fazla maliyet var. Artan faturalar, kiralar ve hayvan aldıkları yerler bunların hepsi etkiliyor satış fiyatlarını. Satıcı da kârını katıyor. Tüm bunlardaki ortak sorun denetimsizlik işte. Mahalleler ortasında bile et fiyatları ortasında uçurum var. Bunlar denetlenmiyor herkes başına nazaran artırım yapıyor. Devlet burada ucuza et satabiliyorsa kasaplara da buradan et dağıtılsın ve bu denetlensin” diyerek sıkıntıları lisana getiriyor.
