14 Mayıs için seçim çalışmalarına başlayan AK parti, 20 yıllık icraatlarını ve yeni projelerini gündeme getiriyor. Karar müellifi İbrahim Kahveci, AK Parti’nin 20 yılını Turgut Özal’ın devri ile karşılaştırdı, “süslemede, gösterişte süper bir hüneri var. Hani az çalışıp çok konuşanlar üzere…” diye yazdı. Özal periyodunda kamuya daha çok yatırım yapıldığını belirten Kahveci, gerçeğin bu kadar kolay olmadığını tabir etti. AK Parti’nin tarihte görülmedik formda çok para topladığına dikkat çeken Kahveci, “AK Parti’nin en büyük eseri” başlıklı yazısında Özal-AK Parti devrini mukayeseli olarak şöyle kıymetlendirdi:
“80’li yıllar GSYH 100 milyar dolar. Bunun yüzde 10’u olan 10 milyar dolar kamuya gidiyor. Ve AK Parti devri… GSYH 800 milyar dolar lakin bunun yüzde 10’u olan 80 milyar dolar değil yüzde 30’u olan 240 milyar dolar kamuya gidiyor. Artık anlatabildim mi?
Peki kamu topladığı paranın ne kadarını yol-köprü vs olarak yatırıma harcamış? İşte o oran Özal periyodunun yarısı düzeyinde…
Özal 10 toplamış 2 yatırım yapmış. AK Parti 30 toplamış 1 yatırım yapmış. Lakin süslemede, gösterişte harika bir hüneri var. Hani az çalışıp çok konuşanlar üzere…
İkinci mevzu da şu: Acil ve zorunlu muhtaçlıklar yerine gösteriş yatırımlarına öncelik verildi. Yani sorumlu bir devlet idaresinden fazla gösteriş ve gösteriye yönelik idare anlayışı benimsendi.
Mesela tarım ve besin için zorunlu kıymet arz eden GAP-KOP-DOP Projeleri hala sulama yatırımlarında kaynak bekliyor lakin günde 6 bin aracın geçtiği Çanakkale Köprüsü’ne 45 bin araç garanti verilip milyarlarca lira para harcanabiliyor.
***
Paraları harcadık harcadık da ne oldu?
Kaynak neresi? Üç haber üzerinden gidelim:
12 Ocak: ‘Hazine, tahvil ihracıyla 2 milyar 750 milyon dolarlık dış borçlanmaya gitti. Tahvilin yatırımcıya yıllık getirisi (faizi) yüzde 9,75 oldu.’
18 Mart: ‘Hazine, yüzde 8,625’lik faizle 2 milyar 250 milyon dolarlık 5 yıl vadeli borçlanmaya gitti. Bu oran, 5 yıllık vadede dolar cinsi olarak Şubat 2003 sonrasındaki en yüksek faiz oldu.’
6 Nisan: ‘2023 yılı dış finansman programı çerçevesinde, dolar cinsinden 2030 vadeli bir yeşil tahvil ihracı için 5 Nisan 2023 tarihinde Bank of America, ING, J.P. Morgan ve Standard Chartered’a yetki verilmişti. Kelam konusu ihraç tıpkı gün sonuçlanmış ve ihraç fiyatı 2,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İhraç meblağı 13 Nisan 2023 tarihinde hesaplarımıza girecektir.’
Gelin yeniden Hazine Bakanlığı sitesinden verelim: Yalnızca bu yıl 3 ihale ile bir arada tam 7,5 milyar dolarlık dış borçlanmaya gidildi.
Dış borçlanmanın yıllık faizleri %9,0-10,0 aralığında seyrediyor. Yalnızca bu yılın birinci 3 aylık dış borçlanma maliyeti yıllık 750 milyon dolar….
2022 sonu prestiji ile MB ve kamunun dış borç fiyatı 219,5 milyar dolar. Son borçlanma oranları geçerli olsaydı yıllık dış borç faiz yükümüz 20 milyar dolara gelirdi… Allah’tan eski periyotlarda Ali Babacan, Mehmet Şimşek varmış da dış borçlanma faizi düşükmüş. O nedenle bu yıl dış borç faiz yükümüz 6,9 milyar dolar ve gelecek yıl ise 6,7 milyar dolarda kalacak.
***
Ama gitmeden evvel AK Parti’nin en büyük yapıtını tamamlamamız gerekir.
Hazine Nakit İstikrarı yılın üç ayında -257,8 milyar lira açık verdi. Bu açık yurtiçi harcamalardan gelen bir açık. Lakin yılın birinci 3 ayında Hazine nette 57,7 milyar liralık dış borçlanmaya gitti. Buradaki sayı net sayıdır; yani 92,7 milyar TL dış borçlanmaya gittik 35,0 milyar lira dış borç ödedik. Kalan net dış borçlanma 57,7 milyar lira.
Bu dış borçlanma faizi ise yine belirtelim ki dolar bazında yüzde 9-10 düzeyleri.
İşte AK Parti’nin en büyük yapıtı tam da burası…
Bir devir TL faiz oranı yüzde 7,0’lerdeyken ‘Vatan satmak yüksek faizle yüksek enflasyonla olur’ diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan;
Bugün Türkiye’yi seçim uğruna tam takır hale gelen Hazine nedeniyle yüzde 10 faizle ABD dolar borçlanmasına getirmiş oldu.” (HABER MERKEZİ)
