Irak’ın Türkiye’ye karşı 2014 yılında Memleketler arası Tahkim Mahkemesi’nde açtığı davayı kazanmasının akabinde Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi (IKBY) ve kuzey Kerkük’ten yaptığı ham petrol ihracatını durdurması sonrası petrol fiyatları yükseldi.
Türkiye’nin IKBY petrolünü Kerkük-Ceyhan ham petrol boru çizgisi üzerinden ithal etmesinin iki ülke ortasındaki muahedeyi ihlal ettiği gerekçesiyle tahkim davası açan Irak’ın davayı kazandığını duyurması sonrası petrol fiyatları hafta başında üç dolar arttı. Ham petrol vadelileri yüzde 4,2 yükselerek varil başına 78,12 dolara çıktı.
HANGİ FAKTÖRLER FİYAT ARTIŞINDA TESİRLİ OLDU?
IKBY’den petrol ihracatının durdurulması petrol fiyatlarının yükselmesinde tesirli olurken, ABD merkezli yatırım danışmanlığı şirketi Again Capital’in ortağı John Kilduff, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, ‘IKBY’den petrol arzının durmasının Rusya petrolünün piyasada kendine yer bulmasına ters bir tesir yaratabileceğini’ söz etti. Kilduff, ‘IKBY’de petrol üretiminin azalmasının ise göze alınamayacağını’ aktardı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, petrol üretimini günde 500 bin varil kesme maksadına yaklaştıklarını açıklamıştı. Lakin, Reuters’ın yaptığı hesaplamalara nazaran, Rusya’nın ham petrol ihracatının sabit kalması bekleniyor.
ABD’deki bankacılık krizinin hafiflemesi ve Rusya’nın Belarus’a taktik nükleer silah yerleştirileceğini açıklaması da petrol fiyatlarının yükselmesinde tesirli oldu.
BÖLGEDEKİ ŞİRKETLER ZORDA KALDI
IKBY’deki petrol şirketleri, ham petrol sevkiyatının durması üzerine üretimi depolara göndermek zorunda kaldı; fakat, bu şirketlerin depolama kapasitelerinin hudutlu olması kaygıları de beraberinde getirdi. Yaşanan son gelişmeler, Irak’ın IKBY’den gelen günlük 450 bin varil üretimi durdurması manasına geliyor.
Bölgedeki petrol şirketleri ise Irak, Türkiye ve IKBY ortasındaki müzakereler sürerken güç bir durumda kaldı. Bölgede faaliyet gösteren DNO ve Genel Energy şirketleri önümüzdeki birkaç gün üretime devam ettikten ve petrolün depolarda birikmesinin akabinde üretimi keseceklerini belirtti. Bu durum şirketlerin paylarının de düşmesine neden oldu. Londra borsasında süreç gören Genel Energy’nin payları yüzde 16 düştü. Bölgedeki bir diğer şirket olan Gulf Keystone’un payı ise yüzde 22 düşüş yaşadı. Tahkim mahkemesi ayrıyeten Türkiye’nin Irak idaresine 1,4 milyar dolar ödemesine karar verdi. (BBC Türkçe)
