Ahmet Tirej Kaya
email protected
İSVEÇ İsveç ve Türkiye ortasındaki NATO görüşmeleri hem idare seviyesinde İstanbul Escort hem de güvenlik bürokrasisinde uzun bir müddettir devam ediyor Geçtiğimiz hafta İsveç Başbakanı Ulf Kristersson un Türkiye deki temaslarının akabinde bu ayın sonunda da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın İsveç Bayan Escort i ziyaret etmesi bekleniyor Devam eden bu görüşmelere paralel bir biçimde birtakım somut adımların da atıldığı kamuoyuna yansıyor Kelam konusu adımlar ortasında İsveç in savunma eserlerinin ihracatında Türkiye’ye uyguladığı ambargoyu Eskort kaldırması ve PYD YPG ile ortasına ara koyma kararı yer alıyor Öte yandan Türkiye nin İsveç ten iadesini istediği bireylerin durumuyla ilgili belirsizlik ise devam ediyor
Dış Siyaset Enstitüsü nden UI analist ve gazeteci Bitte Hammargren ve tekrar birebir enstitüden analist Aras Lindh kelam konusu görüşmeleri ve aktüel durumu kıymetlendirdi NATO ya üyelik görüşmelerinde Türkiye deki seçimlerin belirleyici bir faktör olduğunu vurgulayan Hammargren ve Lindh iade taleplerinde hükümetin değil İsveç mahkemelerinin karar verici olduğunu tabir etti Hammargren e nazaran İsveç in Kürtlerle kurduğu yakın bağlantıyı sonlandırması imkânsız görünüyor Lindh de Türkiye nin iadeler konusundaki ısrarının ‘başka ödünleri amaçladığını’ belirtti
İSVEÇ TEN STRATEJİK SABIR İSTENİYOR
İki ülke ortasındaki görüşmelerin Türkiye deki seçimlerden evvel sonuçlandırılmasını beklemeyen Hammargren şöyle konuştu Cumhurbaşkanı Erdoğan daima yeni taviz istekleriyle geliyor ve açık ki kendi seçim kampanyasına odaklanıyor Tıpkı vakitte hükümetin stratejik sabır göstermesini isteyen birçok insan var NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg nin birkaç gün evvel söylediği üzere İsveç Madrid deki NATO toplantısında imzalanan üçlü mutabakatın koşullarını şimdiden yerine getirdi Ayrıyeten İsveç ve Finlandiya en kıymetli NATO ülkelerinden güvenlik garantisi aldı İsveç ve Finlandiya nın NATO üyeliği Rusya nın taarruz savaşı açısından savunma paktının Kuzey Avrupa daki yeteneklerini güçlendirmek için çok değerli İsveç ve Finlandiya şimdiden Brüksel de bulunan NATO merkezindeki birden fazla toplantıya katılıyor
İADELERDE İKİLİ SUÇLULUK PRENSİBİ GEÇERLİ
Hammargren Türkiye nin İsveç ten yerine getirmesini istediği şartlar ortasında yer alan iadeler konusuna dair İsveç mahkemelerini işaret etti İsveç hükümeti yalnızca diğer bir ülkenin hükümeti istediği için insanları hudut dışı etmeye karar veremez Bir hukuk devletinde buna mahkemeler karar verir O durumda ikili suçluluk prensibi geçerlidir Türkiye de gerçekleşen bir hareketin yalnızca Türkiye maddelerine nazaran değil İsveç maddelerine nazaran de hata olması Bu açıdan örneğin tabir özgürlüğüne ait büyük görüş farklılıkları bulunuyor Ayrıyeten Avrupa Birliği de Türkiye nin anti terör maddelerine genel olarak tenkitler yöneltiyor
İSVEÇ İN KÜRTLERLE MÜNASEBETİNİ SONLANDIRMASI İMKÂNSIZ
Hammargren NATO görüşmelerinin İsveç in Kürtler ile ilgisini şu sözlerle anlattı Doğrusunu söylemek gerekirse İsveç in Kürtlerle kurduğu yakın alakayı sonlandırmasını imkânsız olarak değerlendiriyorum Farklı ülkelerden Kürtler uzun yıllardır kendileri için inançlı bir yer olan İsveç te yaşıyorlar Kıymetli bir kısmı İsveç toplumuna ve siyasetine entegre oldu ki bu parlamentoda da kendini aşikâr ediyor Ayrıyeten İsveçli Kürtlerin homojen bir toplum olmadığını vurgulamak değerli Türkiye İran Irak ve Suriye deki Kürtler ortasında doğal olarak büyük fikir farklılıkları var
İsveç te YPG ye duyulan sempatinin bilhassa IŞİD e karşı verilen gayretin akabinde çok yaygın bir hale geldiğini söz eden Hammargren Şimdiye kadar gördüklerimize nazaran bu sempatilerin İsveç parti örgütlerinde geniş bir temsili bulunuyor Örneğin parlamentoda geniş siyasi temsile sahip farklı anlayışların oluşturduğu bir Kürdistan ağı bulunuyor Bunların yanında PKK nin İsveç te uzun bir müddetten beri terör örgütü olarak görüldüğünü de unutmamak gerekiyor
İADELER KONUSU DİĞER TAVİZ İSTEKLERİNE İŞARET
Er ya da geç İsveç in NATO ya üye olacağını düşünüyorum diyen Aras Lindh de görüşmelerin seyri konusunda Türkiye iç siyasetine işaret etti İsveç Madrid deki muahedenin kendine düşen hissesini yerine getirmeyi amaçladığını açık bir halde bildirmeye çabalıyor ve birtakım durumlarda daha da ileri gidiyor Birebir vakitte kimileri İsveç in NATO üyeliğini tek başına Türkiye ye verilecek odunların belirlemeyeceğini söz ediyor Cumhurbaşkanı Erdoğan ın da Başbakan Kristersson ile yaptığı basın toplantısında ima ettiği üzere burada bahsin Türkiye de yaklaşan seçimleri içeren güçlü bir iç siyaset tarafı var
İadesi istenen şahısların durumunu kıymetlendiren Lindh Türkiye nin bu husustaki ısrarının ‘farklı ödünleri amaçladığına’ işaret olduğunu söyledi İsveç hükümetinin Türkiye nin istediği şahısları iade etmesini imkânsız olarak görüyorum Kararı hükümet değil yürürlükteki kanunlara nazaran yargılama yapması gereken İsveç mahkemeleri verecek Bu da mevzuyu temel hukuk garantisiyle ilgili bir sorun haline getiriyor Türkiye nin bunu gördüğünü sanıyorum ve iadeler konusunda baskı yapmaya devam ettiği sürece bu öbür ödünler almayı umduklarına bir işaret olarak yorumlanabilir Tahminen de İsveç dışındaki diğer aktörlerden
KÜRTLER HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAMIŞ HİSSEDİYOR
Lindh İsveç ve Kürtler ortasındaki bağlantıda bir belirsizliğe vurgu yaparak şöyle devam etti Bu sürecin İsveç in Kürtlerle alakaları açısından ne manaya geldiğini vakit gösterecek Ne manaya geldiği açık olmasa da yeni hükümet Türkiye ye ne istenirse yapmaya hazır olunduğu bildirisini vermek istiyor Çok sayıda Kürt IŞİD e karşı yürütülen gayrette İsveç partilerinin birçoklarından ve dünyanın büyük kısmından takviye aldıkları niyetiyle artık muhtemelen hayal kırıklığına uğramış hissediyor
İstiklal caddesinde gerçekleşen bombalı hücumun İsveç ve Türkiye ortasındaki görüşmelerde çok kıymetli bir manası olmayacağını söyleyen Lindh Saldırı üzerinde hala birtakım soru işaretleri var Örneğin hiçbir örgüt şimdi saldırıyı üstlenmedi Bu yüzden hücumun görüşmelere nasıl bir tesirde bulunacağını söylemek için erken tabirlerini kullandı
