Koza Altın, Ağrı’nın Diyadin ilçesine yaklaşık 657 futbol alanı büyüklüğündeki alanda altın-gümüş madeni, siyanür havuzu ve kırma eleme tesisi kuracak.
Başta siyanür olmak üzere yüzlerce ton kimyasal unsur kullanılacak projenin ortasından yıllardır kuraklık tehlikesiyle boğuşan Murat Irmağı geçiyor. Irmak artık de kirlilik tehdidi altında. Ayrıyeten şirket, dört köyün ortasına kuracağı tesis için 2 milyar 620 milyon 800 bin TL harcayacak.
BirGün’den Gökay Başcan’ın haberine nazaran, Koza Altın İşletmeleri, Ağrı’nın Diyadin ilçesi Mollakara köyünde 470 hektarlık alanda altın madeni çıkarmak ve işlemek için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na müracaatta bulundu. ÇED sürecinde, DSİ; proje hudutlarının Murat Nehri’ne denk geldiği için revize edilmesi gerektiğini belirtti. Şirket bunun üzerinde küçük bir değişikliğe giderek ırmağı, projenin ayrıldığı üç farklı ÇED alanının ortasından geçirdi. Irmağın etrafı adeta ÇED sonları içerisinde kurulacak maden, kırma eleme tesisi ve siyanür havuzuyla kuşatılmış oldu. Irmağın uzaklığı ise madenin çıkarılacağı alana uzaklığı yalnızca 55 metre. Ayrıyeten patlatma yapılacak, yüzlerce ton kimyasal unsur kullanılacak proje, Memnun, Kotancı, Oğuluba ve Mollakara köylerinin ortasında yer alacak.
SİT ALANLARINA DA YAKIN
Büyük bir kısmı mera toprağı olan bölge ayrıyeten doğal sit ile sulak alanlara ve ulusal parklara da yakın. Kurulacak siyanür havuzlarının ve patlatma yapılacak proje alanın yalnızca 7,8 kilometre uzaklığında 1. derece doğal sit alanı olan Köprü Çermiği, ikinci derece doğal sit alanı olan Yılanlı Çermiği ve Davut Çermiği bulunuyor.
ENDEMİK BİTKİLER TEHDİT ALTINDA
Öte yandan proje alanında endemik bitki cinsleri yer alıyor. ÇED evrakında yer alan bilgilere nazaran proje alanında bulunan dokuz adet tehlike altında olan bitki tipinin tohumları toplanarak Türkiye Tohum Gen Bankası’na teslim edilecek.
YÜZLERCE TON KİMYASAL KULLANILACAK
Sit alanlarının bulunduğu, Murat Nehri’nin geçtiği ve tehlike altında olan bitki cinslerine mesken sahipliği yapan bölgede 4 adet siyanür havuzu kurulacak. Yüklü, yüksüz, acil durum ve taşkın ismi verilen havuzlarda yüzlerce ton tehlikeli kimyasal atık bulunacak. Madende, yılda 2 bin 455 ton sodyum siyanür, halk ortasında kostik olarak bilinen sodyum hidroksit de 1043 ton kullanılacak. Yeniden tuz ruhu olarak isimlendirilen, öteki kimyasallar üzere canlı ömrünü tehdit hidroklorik asit yılda 134,6 ton kullanılacak.
KOZA ALTIN HAKKINDA
Koza Altın İşletmeleri’nin sahibi, FETÖ’den karar giyen firari Akın İpek’in şirketine 2015 yılında kayyum atandı. İktidarın dayanağıyla her geçen gün büyüyen Koza Altın, 2022 yılında 4,1 milyar TL net kâr sağladı. Şirketin, evvelki sene kârı 3 milyar TL olarak açıklanmıştı.
Şirket 2022’den bu yana 55 maden projesi için müracaat yaptı. 11 projesi onaylanan şirketin, reddedilen projesi bulunmuyor. Bakanlık yalnızca 3 projesi için ise ÇED gereklidir kararı verdi.
