TRABZON – Bir vakitler süt eserleri mamulleriyle ‘Küçük Hollanda’ olarak anılan Trabzon’un Tonya ilçesinde artan yem maliyetleri ve karın düşmesinden ötürü hayvancılık giderek azalıyor.
Sütün litresinin marketlerde 20 liraya, etin kilosunun 300 liraya, peynirin kilosunun 200 liraya kadar çıktığı bugünlerde halk hayvansal eserleri almakta zorluk yaşıyor. Hayvancılıkta yaşanan düşüşün fiyatlara yansıdığı söz ediliyor. Devletin hayvancılık ve tarım siyasetlerindeki tavrından ötürü çiftçilikle uğraşan insanların sayısının giderek azalması üretimdeki düşüşün değerli etkenlerinden. Kırsal bölgelerde çiftçilikle uğraşan vatandaşlar, artan yem fiyatları ve eser gelirlerinin enflasyona karşı azalması, kâfi dayanak verilmemesi ve köy okullarının kapanması üzere sebeplerle hayvanlarını satarak kentlere ve büyükşehirlere göç ediyor. Köylerinde kalan yurttaşların birçoğu da hayvan sayılarını azaltmayı tercih ediyor.
BÜYÜKBAŞ SAYISI 193 BİNDEN 112 BİNE GERİLEDİ
Trabzon’da büyükbaş hayvan bakıcılığı büyük çiftliklerde değil kırsal bölgelerde aile işletmesi olarak yapılıyor. Kışları ahırlarda, bahar ve yazları meralar ve yaylalarda geçiren ineklerden elde edilen süt, tereyağı ve peynir üzere eserler aracılara, süt fabrikalarına ya da sipariş üzerine satılıyor. Ancak elde edilen gelirin giderek azalması ve geçim kahrı yaşanması sebebiyle vilayette hayvancılıkla uğraşanların sayısı son 23 yılda büyük bir düşüş yaşadı. Trabzon’da 2000 yılında 193 bin olan büyükbaş hayvan sayısı 2023 yılında 112 bine geriledi.
NÜFUS YARI YARIYA AZALDI
Trabzon’da çiftçiliğin en kıymetli merkezlerinden Tonya’da da hayvancılık giderek azalıyor. Coğrafik işaret alan tereyağı ile ünlü olan Tonya ilçesinde hayvancılığın gelirinin giderek düşmesi ve kırsal bölgelerde hayatın desteklenmemesi sebebiyle bölgede yaşayan çiftçiler kentlere göçmeyi tercih ediyor. Hayvancılığın en değerli gelir aracı olduğu ilçenin 2000 yılında 28 bin olan nüfusu ortadan geçen 23 yılda 13 bine indi. Gençlerin iş için kent merkezine ve büyükşehirlere gittiği ilçede üretime devam edenlerin çoğunluğu köylerinde hayatını sürdüren yaşlı vatandaşlar. İş bulamadığı ya da ataması gerçekleştirilmediği için köylerinde kalan gençler de üretime takviye oluyor. Bu yurttaşlar da üretim zahmeti ve maliyetler sebebiyle ahırlarındaki hayvanları giderek azaltıyor. O denli ki ilçede 2002 yılında 35 bin civarında olan büyükbaş hayvan sayısı günümüzde 8 bin 323’e kadar geriledi.
İlçeye bağlı Sayraç Mahallesi’nde görüştüğümüz üreticilerden Havva Kara, Fatma Kara, Fevzi Kara, Nazire Kara, Ahmet Şiman ve Özgür Kara yem fiyatlarındaki fahiş artışlar ve üretilen eserlerin hayat pahalılığı karşısında kâfi gelir getirmemesi sebebiyle hayvancılığın güç durumda olduğunu söylediler. 20 yıl evvel pazara inip 2 kilogram tereyağı satarak muhtaçlıklarını karşılayabildiklerini lisana getiren köylüler, şimdilerde ise karlarının gereksinimlerini görmekten çok uzak olduğunu söylediler.
Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Lideri Cemil Pehlevan, üreticileri destekleyecek dengeli bir hayvancılık siyaseti geliştirilmeden üreticilerin üretimden vazgeçmesinin önlenemeyeceğini ve market fiyatlarındaki artışın süreceğini lisana getirdi. Trabzon Bölgesi Veteriner Doktorlar Odası Lideri Erol Sayın da üretime teşvik için hayvancılıkla uğraşanlara sigorta ve veterinerlik takviyesi verilmesi gerektiğini kaydetti.
