Ankara 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi, 21 Eylül’de görülen Musa Anter Davası’nda verdiği vakit aşımı kararının münasebetini açıkladı. Gerekçeli kararda, Musa Anter’in 20 Eylül 1992’de Diyarbakır’da katledildiği ve bu davanın, JİTEM ana davası ve 1993 yılında “Yeşil” kod isimli Mahmut Yıldırım tarafından öldürülen Ayten Öztürk davasıyla birleştirildiğine dikkat çekildi.
Mezopotamya Haber Ajansı’nın haberine göre, evrak içerisinde bulunan tüm kanıtların tetkik edilip değerlendirildiğine işaret edilen kararda, vakit aşımı müddetlerinin hesaplanması bakımından yapılan değerlendirmede; 5237 sayılı TCK’nın 66/3. Hususu uyarınca vakit aşımı hesabında hatanın daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallerinin göz önünde bulundurulacağı tartışmasız olduğu söz edildi. Kararda, ağırlaştırıcı nedenin varlığı durumunda tıpkı durumun geçerli olmadığı savunularak, bu durum şöyle açıklandı:
“(…) ağırlaştırıcı yahut hafifletici nedenlerde, hususta öngörülen ceza ölçüsü üzerinden indirim oranı ya da ölçüsü belirtilirken; hatanın daha ağır ya da daha hafif cezayı gerektiren nitelikli haline ait düzenlemelerde, öngörülen ceza ölçüsü açıkça belirtilmektedir. Bu nedenle, mevcut belgede atılı cürümlerin eski ve yeni kanundaki düzenlemelerine nazaran cürümlerin nitelikli halleri için maddede öngörülen ceza ölçülerinin üst hududunun dikkate alınması gerektiği cihetle, ağırlaştırıcı nedenler nedeniyle belirlenen oranların dikkate alınamayacağı anlaşılmıştır.”
ZAMAN AŞIMI SÜRELERİ
Kararda, vakit aşımı müddetlerine dair kanun düzenlemeleri sıralandı. Kararda, 765 sayılı Ceza Kanunu’nun zamanaşımını düzenleyen 102’nci ve 104/2’nci hususlarının incelendiğine işaret edilerek, Musa Anter ile Ayten Öztürk’ün katledilmesi olayıyla ilgili yapılan yargılamalarda sanıklar için öngörülen cezaya nazaran olağan vakit aşımı müddetinin 20 yıl, uzamış zamanaşımı müddetinin 30 yıl olduğu belirtildi. Kararda, ana belgede (Musa Anter) sanıklara atılı “Halkı isyan ve birbirini öldürmeye teşvik” kabahati için öngörülen cezaya nazaran olağan vakit aşımı mühletinin 15, uzamış vakit aşımı mühletinin 22,5 yıl olduğu; birleşen belgede ise sanıklara atılı “Kişiyi hürriyetinden mahrum kılma” kabahati için öngörülen cezaya nazaran olağan vakit aşımı müddetinin 10, uzamış vakit aşımı mühletinin ise 15 yıl olduğu kaydedildi.
SANIKLARIN LEHİNE KARAR
Kararda, her iki kanun kıyaslanmasında 765 sayılı Ceza Kanunu’nun öngördüğü mühletlere nazaran vakit aşımı müddetlerinin daha kısa olduğu ve eski kanunun dava vakit aşımı müddeti açısından daha lehe olduğu tespit edildiği kaydedildi. Kararda, bu nedenle sanıkların lehine olan kararın uygulanması gerektiğine dikkat çekildi.
Kararda, Anter’in 20 Eylül 1992 tarihinden ve Ayten Öztürk’ün 8 Ağustos 1992’de katledildiği hatırlatılarak; her iki davanın da öngörülen 30 yıllık vakit aşımı müddetini geçtiği kaydedildi.
KAMU DAVALARI DÜŞÜRÜLDÜ
Ana evrakta sanıklara atılı “Halkı isyan ve birbirini öldürmeye teşvik” hatası için öngörülen 22,5 yıllık uzamış vakit aşımı müddetinin geçmesi nedeniyle davanın, 20 Mart 2015 tarihinde vakit aşımına uğradığı belirtildi. Ayrıyeten birleşen evrakta sanıklara atılı “Kişiyi hürriyetinden mahrum kılma” kabahati için öngörülen 15 yıllık uzamış vakit aşımının da geçtiğine işaret edilerek, bu davanın da 8 Ağustos 2007 tarihinde vakit aşımına uğradığı kaydedildi. Her iki suçlamayla açılan davaların da vakit aşımı nedeniyle başka farklı düşmesine karar verildiği söz edildi.
MUSA ANTER KARARLARI
Kararda, sanıklardan Mahmut Yıldırım, Aziz Turan (Abdulkadir Aygan), Savaş Gevrekçi ve Hamit Yıldırım’ın, Anter’in öldürülmesi nedeniyle “Tasarlayarak taammüden öldürme” kabahatinden yargılandığı davanın vakit aşımına uğradığı ve bu nedenle haklarındaki kamu davalarının farklı başka düşürüldüğü belirtildi. Yeniden katılan mağdur Orhan Miroğlu’na yönelen aksiyon nedeniyle “Hükümet aleyhine silah kullanarak halkı isyana teşvik etmek” suçlamasının da davanın vakit aşımına uğradığı gerekçesiyle düşürüldüğüne karar verildiği kaydedildi.
Mahkeme, Ayten Öztürk’ün öldürülmesi nedeniyle “Birden çok kimseler aleyhine, taammüden, canavarca bir his şevki ile yahut azap ve tazip ile ika edilerek taammüden öldürme” cürmü ile “Kişiyi hürriyetinden mahrum kılmak” hatalarına dair haklarında kamu davası görülen sanıklar Aziz Turan (Abdulkadir Aygan), Mahmut Yıldırım ve Mesut Mehmetoğlu’na atılı olan kabahatlere dair sürdürülen davanın da vakit aşımına uğradığına dikkat çekti. Mahkeme, misal kanun hususlarını münasebet göstererek, kamu davalarının başka farklı düşmesine karar verdi.
TEFRİK KARARI
Sanıklar Ahmet Turan Altaylı (Ali Ozansoy), Hüseyin Eren (Hüseyin Tilki), Aziz Turan (Abdulkadir Aygan), Hayrettin Toka, Fırat Can Eren (Fethi Çetin), İbrahim Babat (Hacı Hasan), Adil Timurtaş, Mehmet Zahir Karadeniz, Lukman Gündüz, Faysal Ulu, Mahmut Yıldırım, Muhsin Gül, Fethi Çetin, Kemal Emlük (Erhan Berak), Yüksel Uğur ve Saniye Emlük (Emel Berak) haklarında Diyarbakır 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan ve daha sonra Musa Anter davası ile birleştirilen davanın da tefrikine karar verildi.
Mahkeme, kelam konusu davaya dair oluşturulacak belgenin yeni temel numarasına kaydına ve belgenin anılan temel üzerinden yargılamanın sürdürülmesine karar verdi.
Sanık Abdulkerim Kırca’nın 19 Ocak 2009, sanık Recep Erkal’in (Tiril) ise 31 Aralık 2012’de ömürlerini yitirmelerinin, yeni belge kapsamında yapılacak yargılamada nazara alınmasına karar veren mahkeme, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Emanet Memurluğu’nda bulunan 1 adet disket ve 1 adet Abdulkadir Aygan’ın beyanlarını içeren CD’nin de kanıt olarak evrakta saklanmasına hükmetti.
Mahkeme, son olarak sanıklar Abdulkadir Aygan, Mahmut Yıldırım, Muhsin Gül, Fethi Çetin ve Saniye Emlük (Emel Berak) hakkındaki yakalama buyruklarının devamına karar verdi.
AYM’YE BAŞVURU
Anter ailesi ve avukatları, mahkeme heyetinin 21 Eylül’de verdiği karar akabinde Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi’ne müracaatta bulunurken, gerekçeli karar akabinde temele dair itirazlarını sunacaklarını belirtmişti. Avukatlar, davada verilen “zaman aşımı” kararını ayrıyeten Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşımıştı. (HABER MERKEZİ)
