6 Şubat zelzelelerinin akabinde bölgede tekrar inşa çalışmaları başladı. Fakat bu çalışmaların daha evvel iktidarın “riskli alan” ilan ettiği bölgelerde kentsel dönüşüm olarak gerçekleştirdiği İstanbul Sulukule ya da Diyarbakır Sur bölgesi projeleri üzere orada yaşayanların taleplerine değil de diğer bir kent inşasına yönelik olup olmadığı tartışılıyor.
Birgün muharriri Bahadır Özgür, zelzelenin çabucak akabinde “seferberlik” yerine OHAL ilan edilmesinin bu kuşkuları doğrular nitelikte olduğunu tabir etti. Sarsıntının bir güvenlik sorunu olarak etiketlenmesinin “Deprem bölgesinde her ne yapılacaksa kimseye açıklamak zorunda değiliz” anlayışı ile ilgili olduğunu belirten Özgür, “Kararla yapılaşmaya dair tüm düzenlemeler askıya alındı. Mevcut türel rejim de geçerli değil yani. Üstelik bu kararın asıl kıymetli noktası, Cumhurbaşkanı’nın dilek ettiği her yeri imara açma, işaret ettiği her mülkün statüsünü ve malikini değiştirme yetkisiydi. Derhal zelzele bölgesi olmayan yerlerde de ‘acele kamulaştırma’ kararları arka arda yayımlandı” diye yazdı.
Son olarak 5 Nisan’da, Cumhurbaşkanı imzasıyla Antakya’nın tarihi merkezini de kapsayan 307 hektarlık kısmın, ‘riskli alan’a çevrildiğine dikkat çeken Özgür, Antakyalıların tahminen zorla sürülmeyeceklerini ancak yeni inşa edilen Antakya’nın Antakyalının benimseyeceği, kabullenebileceği bir Antakya olmayabileceğini belirtti.
Özgür’ün “Antakya’da özel bir hâkimiyet kuruluyor” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Tüm listeye tıpkı anda baktığınızda bunların sarsıntının yaralarını sarmaya yönelik kararlar, uygulamalar olduğunu söylemek mümkün mü?
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Lideri Esin Köymen bu türlü olmadığını söylüyor. Oda’dan bir çalışma kümesi kültür varlıkları, enkaz döküm yerleri, süreksiz barınma alanları ve yeni konutların inşa edileceği bölgelerde inceleme yapmak üzere geçtiğimiz günlerde bölgeye gitti. Yeni bir rapor hazırlıyorlar. Şimdi rapor bitmedi fakat Köymen sorunun karşılığını net olarak veriyor: ‘Coğrafyanın bir kısmında, özel bir hâkimiyet alanı kuruluyor. Ve mekânsal olarak hepsini birbirine benzetmeye çalışıyorlar.’
Son kararla birlikte Antakya’nın büyük kısmının kapatılacağını, orada neyin, nasıl yapıldığını görmenin imkânının kalmayacağını vurguluyor, Köymen. Bilhassa ‘riskli alan’ ilan edilen kısmın, Antakya’yı Antakya yapan tarihî dokunun ağır olduğu bir bölge olması akıllara İstanbul’da Sulukule’yi, Diyarbakır’da Sur’u getiriyor. Münasebetiyle Antakyalılar tahminen zorla sürülmeyecekler fakat o denli bir Antakya inşa edilebilir ki, Antakyalı’nın benimseyeceği, kabullenebileceği bir Antakya olmayabilir orası artık. ‘Zorla olmaz’ dedik lakin, eldeki kararlar ‘zor kullanma’ gücünü de iktidarın inhisarına vermiş durumda.
Düzenlemelere dayanarak her özel mülkiyetin kamulaştırılabileceğine, her kamu mülkünün de özelleştirilebileceğine dikkat Çeken Köymen, bunu Malatya’da Battalgazi’de yaptıklarını belirtiyor. Hidayet ve Hanımın Çiftliği mahallelerinde köylülerin elindeki meskenleri alındı ve öteki bir yerde konut inşa edileceği söylendi. Üzerine artık ‘yenileme kararı’ da alınırsa işte bunun tam isminin ‘mülkiyetin el değiştirmesi’ olacağını söz ediyor, Köymen.
Yeni konutlar Adıyaman ve Maraş’ta yeniden ekili tarım topraklarına inşa ediliyor.
Bütün problem şu soruda temelinde: En az 3 yıl daha çadır ve konteyner koşullarında kalmak mecburiyetinde olan insanlara eğitim, sıhhat, toplumsal ömür vb. gereksinimlerini da karşılayabilecek, hayatlarının bir nebze olağanlaşmasını sağlayabilecek prefabrik vb. süreksiz barınma alanlarına öncelik vermek gerekirken, çarçabuk inşaat faaliyetine girmek hangi gereksinime denk düşüyor?
İktidarın tezi süratle konutları yapmak lakin Köymen, ilan edilen konutların birçoklarının da yeni proje olmadığını, seçim yatırımı olarak sarsıntıdan evvel açıklanan ‘sosyal konut projesi’ için düşünülen TOKİ konutları olduğunu söylüyor. Kamuoyuna bir propaganda olarak daima hafriyat kamyonları, enkaz dökme imajları izletmeye çalışan iktidarın yeni konut alanı olarak belirlediği yerlere bakınca da tercihin ‘insan ihtiyacı’ olmadığını söylemek lazım. Köymen, Adıyaman ve Malatya’da ekili tarım topraklarına temellerin atıldığını, sistemsiz bir halde oranın buranın kazıldığını gördüklerini anlatıyor. Zelzeleden evvel inşaat konusunda neye itiraz edilmişse, tekrar birebirini yapıyorlar.” (HABER MERKEZİ)
