İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, dün yaptığı açıklamada İstanbul’da 10 ilçede ikamet müsaadelerinin kapandığını, yeni yabancı kaydı yapılmayacağını açıkladı. Soylu’nun bu açıklamaları sonrası Esenyurt, Fatih, Küçükçekmece, Başakşehir, Bağcılar, Avcılar, Bahçelievler, Sultangazi, Esenler ve Zeytinburnu tüm ikamet müsaadelerine kapandı.
Göç Araştırmaları Derneği’nden (GAR) Doç. Dr. Didem Danış, kararın mültecilere kaygıya sürüklediğini söylerken, mülteci sorunuyla yakından ilgilenen avukat His İnegöllü ise, “Anayasal haklar kısıtlanamaz” dedi.
‘MÜLTECİLER ORTASINDA DEHŞETE YOL AÇIYOR’
Göç Araştırmaları Derneği’nden (GAR) Doç. Dr. Didem Danış, bu kararın mülteciler için olumsuz sonuçlar doğuracağını söylüyor. “İskan siyasetleri erken cumhuriyet devrinde de ağır olarak kullanılan bir idare tekniğiydi” diyen Danış, “Bu açıdan baktığımızda, devletin bugün bu usul siyasetleri uygulaması bir süreklilik olarak görülebilir. Fakat Suriyeli mülteciler konusunda sorun, bu kadar yıl boyunca özgür iskana müsaade vermişken, artık apansız ve keyfi bir formda hal değiştirilmiş olması. Tıpkı açık kapı siyaseti ve epeyce müspet kabul siyasetlerinden sonra siyasi iktidarın Suriyelileri sınırdışı etmeye başlaması üzere, kimi mahallelerin kapatılması da mültecilerin daha çok içe kapanmasına neden oluyor. Bilhassa seçim öncesi periyotta daha ağır bir halde görünür olan bu tutum ve siyaset değişimi Suriyeli mülteciler ortasında çok ağır bir kaygı ve kaygıya yol açıyor” tabirlerini kullanıyor.
Peki mülteciler yaşamak neden bu ilçeleri tercih ediyor? Danış bu soruya şu cevabı veriyor: “Dünyanın her yerinde, göçmenler kiraların daha ucuz ve iş imkanlarının daha çok olduğu yerlerde toplanır. Ayrıyeten, yeni bir hayata alışma devrinde kendilerini daha inançta hissetmek için kendilerine emsal bireylerin yaşadığı yerleri tercih ederler. Bu da kaçınılmaz olarak bir mekânsal ağırlaşma yaratır. Hem gündelik hayatta hem de kurumsal seviyede karşılaştıkları zorlukları, ayrımcılıkları aşmanın bir yoludur bu. Suriyeli mültecilerin de birebir halde, İstanbul üzere kentlerde, muhakkak ilçelerde ağırlaştıklarını gördük.”
‘BAZI HİZMETLERE ULAŞAMAYACAKLAR’
Devletin bu ilçelerde seyreltme siyaseti uygulamasının kayıtdışılığa yol açacağını savunan Danış, “Bahsettiğim sebeplerle gelişen bu mekânsal toplanmalara karşı, devletin bu biçimde bir seyreltme siyaseti uygulamasının karşıt sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Zira beşerler uzun vakittir yaşadıkları ve kısmen alıştıkları, ahenk sağladıkları bölgelerde oturmaya devam etmek istiyorlar. Devlet buralarda seyreltme siyaseti uyguladıkça birden fazla kişinin kayıt dışı olarak buralarda yaşamaya devam edeceğini göreceğiz. Bu da aslında devlet açısından çok daha sıkıntılı bir durum ortaya çıkaracak çünkü, devlet kimin nerede yaşadığını takipte ve denetimde zorlanacak. Bu durum göçmenlerin durumunun daha da kırılganlaşmasına neden olacak, çünkü kayıtdışı yaşadıkları ilçelerde eğitim, sıhhat üzere birtakım hizmetlere ulaşamayacaklar. Devlet bir manada mültecilerin ikamet seçeneklerini sınırlayarak onları kayıtdışılığa itmiş oluyor. Bu üslup doruktan inme kararlar, mültecilerin ağır olduğu mahallelerde vakit içinde oluşan dayanışma ağlarının çözülmesine, mültecilerin garantisiz kalmalarına neden oluyor. Bu da onların daha çok içe kapanmasına yol açıyor ve devletin amaçladığı ahenk sürecine de ziyan veriyor.”
AVUKAT İNEGÖLLÜ: HAKLAR KISITLANAMAZ
Mülteci problemiyle ilgili yakından ilgilenen avukat His İnegöllü ise hakların kısıtlanamayacağını söylüyor: “Tüm temel hak ve hürriyetler anayasal garanti altındadır. Objektif nedenler olmadan ve yasal düzenlemeler anayasal haklar kısıtlanamaz. Biz şimdiye kadar medyadan gördüğümüz açıklamalar hakkında bir yasal düzenleme göremedik. Toplumdaki birtakım histerik tasaların giderilmesi ismine bu ülkenin adeta bir de fetva ülkesi olmasına müsaade verilmemeli. Bir sefer hak kısıtlamasını mümkün kılarsak sıra hepimize gelir diye düşünüyorum.”
