ANTALYA – Maraş ve Hatay merkezli, 11 kentte tesirli olan zelzelelerde yüz binlerce kişi evsiz kaldı. Evsiz kalanlar depremzedelerin bir kısmı YKY yurtlarına bir kısmı da Ege ve Akdeniz bölgesindeki otellere yerleştirildi. Lakin turizm dönemin başlamasıyla depremzedelerin de otellerdeki kalış müddeti doldu.
Depremzedeler otelden sonra nereye gideceklerini bilemezken turizmciler de yetkililerden hem depremzedeleri hem de otelcileri mağdur etmeyecek bir tahlil üretmesini istiyor.
DEPREMZEDELER İSTİHDAM EDİLECEK
Maraş sarsıntıları sonrası Antalya’ya 150 binden fazla depremzede geldi. Şu an otellerde bulunan depremzede sayısı 10 binin altında. Kalan depremzedeler de dönemin başlamasıyla bulundukları otellerden çıkmak durumunda.
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED), depremzedelerin otellerde ağırlandığı Antalya’da geri dönüşlerin başladığını, dönemin açılmasıyla birlikte depremzedelerin öğrenci yurtlarına, çadır ve konteyner kentlere geçiş sürecinin başladığını duyurdu. Yapılan açıklamada, dönemde otellerde çalışmak isteyen depremzedeler için istihdam planlamaları yapıldığı belirtildi. Otellerde kalan depremzedelerin bir kısmı, yaşayacakları yeni adreslere taşındı. Hala Antalya’daki otellerde kalmaya devam eden depremzedelerin yer değişikliğinin de kentteki otellerin doluluk oranlarının yükseleceği 15 Nisan’a kadar tamamlanması bekleniyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı varsayımlarına nazaran, Türkiye’nin turizm destinasyonları bu yıl 60 milyon turist ağırlamaya hazırlanıyor. Bu yıl turistlerin tatil yapacakları otel tercihlerinde belirleyici ögelerden biri de sarsıntı dayanıklılığı. Bu nedenle, tesislerin afete dayanıklılığı, otel idarelerinin destinasyon tanıtım stratejilerinde yer bulmaya başladı.
‘DEPREMZEDE KONUK SAYIMIZ 10 BİNİN ALTINA DÜŞTÜ’
Turizm dönemi başlarken bölgedeki durumu ve depremzedelere yönelik planlamaları aktaran Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Lideri Kaan Kavaloğlu, şunları söyledi: “Depremlerde sonra büyük bir uyum içindeydik. Antalya, afet uyum merkezi oldu. Kente 23 Şubat prestijiyle 154 bin depremzede geldi. Alanya, Manavgat, Serik, Kemer ve Antalya merkezde oluşturulan afet merkezlerinin içerisinde konaklama üniteleri oluşturduk ve depremzedeleri buralara yerleştirdik. 15 Mart’ta 83 bine düşen depremzede konuklarımızın sayısı, 21 Mart’ta 10 binin altına düştü. Bir araştırma yaparak az hasarlı ya da hasarsız olan yerleri tespit edip birtakım depremzedelerimizi oralara yerleştirdik. Kimilerinin ailelerinin yanına gitmesini sağladık. Bir kısmı da lojmanlarda konaklamaya devam etti. Depremzedelerden ya da devletten para aldığımızı düşünenler oldu ancak hiç ödeme alınmadı. Bu süreçte her şey gönüllülük aslına nazaran yapıldı.”
‘YAZ AYLARI DOLU GEÇECEK’
Turizm dönemi hazırlıklarından da bahseden Kavaloğlu, “Konaklama alanında ülke genelinde toplam 1 milyon 800 bin yatak kapasitemiz var. Yeni yatırım dokümanı alınanlarla birlikte bu kapasiteye 200 bin yatak daha eklenecek. Belediye dokümanlı tesislerin de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlanması ile birlikte sayımız, 400 bin yatak daha artacak ve 2 milyon 400 bin yatak kapasitesine ulaşacağız. Son yıllarda pandemi, Rusya-Ukrayna Savaşı ve afetlerle birlikte çok sayıda kriz atlattık. 2023’ün yaz döneminden beklentimiz yüksek. Tesislerimiz yaz aylarını çok ağır geçirecek. Gelen rezervasyonlara nazaran, bahar ayları dingin olsa da hazirandan itibaren yaz ayları boyunca doluluk oranlarımız çok uygun gözüküyor. Datalar, geçen seneye nazaran yüzde 50 artıda olduğumuzu gösteriyor” dedi.
‘YOL BULUNMAZSA HER İKİ CEPHEDE DE BÜYÜK MAĞDURİYET YAŞANACAK’
Deprem mağdurları için uygun barınma şartlarında yerlerin temininin devlet tarafından bir an evvel yapılması gerektiğini belirten Turizm Çalışanları Sendikası Genel Lideri Ümit Akduman, bahisle ilgili şunları söyledi: “Otel işletmecileri, depremzedelerin inançlı yerlere yerleştirmesi için bir tahlil arayışı içinde. Devletten şimdiye kadar bir açıklama gelmedi. Turizmciler bu hususta telaşlılar. Onların evvelden hazırladıkları dönem programları var. Yeni dönem için iş başı yapacak bireylerle görüşüldü, bütün hazırlıklar yapıldı. Çalışanı istihdam etmek ve para kazanmak zorundalar. Depremzedeler de meçhul bir geleceğe gerçek gün sayıyorlar. Onlar da huzursuz. Yol bulunmazsa her iki cephede de büyük mağduriyet yaşanacak.”
15 NİSAN’DAN SONRA NE OLACAK?
Depremzedeler mağdur edilmeden bir tahlil bulunmasını isteyen Akduman, “1 Nisan’da başlayan turizm dönemi hasebiyle bu haftadan itibaren birçok otel döneme kapılarını açıyor. Otel dolulukları bu iki hafta içinde süratle yükseleceği için tesislerde konuk edilen depremzedeleri 15 Nisan’dan sonra konaklatmayı sürdürmek mümkün olmayacak. Devletin bu hususla ilgili bir hazırlığı var mıdır, bilmiyoruz. Depremzedelerin durumlarının ne olacağı ve bu mevzuda nasıl bir yol izleneceği ile ilgili kimse bir şey bilmiyor. Toplumu bu mevzuda bilgilendirmeleri lazım. Bir an evvel açıklama yapılıp yüreklere su serpilmesi gerekiyor” diye konuştu.
‘ÇÖZÜM BULUNMASI LAZIM’
Antalya kent merkezinde otel işleten İlhan Atalay, odalarının tamamını depremzedelere açtıklarını belirterek, besin muhtaçlığının da Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) tarafından karşılandığını söyledi. Atalay, “Bu şartları gücümüz yettiğince sürdürdük. Biz de elimizi taşın altına koyduk. Bundan sonra dönem başlıyor, ne yapılacak bilmiyoruz. Konaklama işletmeleri olarak ortak sıkıntımız rezervasyonlarımız var oda sayılarımız hudutlu. Tesisler aldıkları konuğun çıkmasını isteyemez. Tahlil bulunması lazım” tabirlerini kullandı.
‘MECBUREN MEMLEKETE DÖNDÜK’
Depreme Malatya’daki meskeninde yakalanan Leyla Gür, Antalya’daki bir otelde yaklaşık 20 gün kaldıktan sonra ailesiyle birlikte Malatya’daki bir konteyner kente yerleştirildiklerini anlattı. Gür, 6 Şubat’tan itibaren yaşadıklarını şöyle anlattı: “Malatya’da kar vardı. Otomobilde ısınalım dedik, yakıt bitti. Yenisini alabileceğimiz hiçbir yer bulamadık. Orada beş aile perişan olduk. İmkân çıkınca Antalya’ya geçtik. Bir müddet başımızı sokacak bir yerimiz oldu. Bilmiyorum, bundan sonra ne yapacağız, nasıl bir yol çizeceğiz, yaşama yine tutunabilecek miyiz? Bunların hepsi soru işareti. Malatya’ya geri dönmek çocuklarla zordu. Psikolojimiz çok bozuldu. O yüzden sanki Antalya’da bir hayat kurabilir miyiz diye bir araştırma yaptık. Kiralık mesken için 10-12 bin lira istediler. Mümkün değil ödeyemeyiz. O denli olunca mecburen memlekete döndük. Malatya’ya geldiğimizden beri babam ağır bakımda. Çok güç günler geçiriyoruz.”
‘ARTIK ORADA HİÇBİR ŞEYİMİZ KALMADI’
Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde yıkılan konutlarının enkazında kızını, damadını ve iki torununu kaybeden 71 yaşındaki Mehmet Hasırcı, bir müddet Antalya’daki bir otelde kaldıktan sonra kalış müddetinin dolmasıyla Uşak’ta yaşayan kızının yanına gitti. Bu süreçte yaşadıklarını paylaşan Hasırcı, “Depremden sonra ailemizi mezarlığa defnettik. Antalya’ya hakikat o denli yola çıktık. Artık orada hiçbir şeyimiz kalmadı. Antalya’da bir otelin lojmanına yerleştirdiler bizi. Bize bu imkânı kim sağladıysa sağ olsun. Bir aya yakın kaldık. Antalya’yı gezdim, 10 bin liranın altında kiralık mesken yok. Eşim Hatay’a dönmek istiyordu, ‘Çadır kuralım gerekirse’ diyordu. Ancak orada kaideler çok ağır, kızımızın yanına Uşak’a geldik.”
